Wat is endometriose? Arts legt uit wat je kunt doen

Wat is endometriose?

Bij endometriose groeit weefsel dat lijkt op baarmoederslijmvlies ook buiten de baarmoeder. Dat weefsel reageert op je hormonen, net als het slijmvlies in je baarmoeder. Elke maand ontstaat er zo een soort mini-menstruatie op plekken waar dat niet hoort. Dat geeft pijn en soms ook andere klachten.

“Endometriose is lastig te herkennen, want het geeft bij iedereen andere klachten,” legt Ingeborg uit. “Ook op een echo is het vaak niet goed te zien.”

Endometriose symptomen

De symptomen van endometriose zijn per vrouw verschillend. Sommige vrouwen hebben weinig last, anderen juist heel veel. Dit zijn veelvoorkomende symptomen:

• hevige menstruatiepijn, waardoor je niet kunt werken of naar school gaan;
• menstruaties die steeds pijnlijker worden; pijn bij het vrijen (vooral bij diepe penetratie);
• pijn bij ontlasting of bij het plassen;
• pijn rond je eisprong; vermoeidheid, misselijkheid of braken tijdens je menstruatie;
• buikpijn, bekkenpijn of rugpijn, vooral rond je menstruatie, maar soms ook op andere momenten;
• moeite om zwanger te worden of verminderd vruchtbaar zijn.

“Veel vrouwen hebben meerdere van deze klachten,” legt Ingeborg uit. “Maar denken toch: dit hoort er nou eenmaal bij. Terwijl dat niet zo is.”

Endometriose klachten herkennen

De klachten van endometriose lijken vaak op andere problemen, zoals een prikkelbare darm of blaasontsteking. Ook zijn de plekjes niet altijd te zien op een echo of scan. Zeker niet als ze klein zijn of op een lastige plek zitten. Daarom duurt het vaak lang voordat vrouwen de juiste diagnose krijgen: gemiddeld 7 tot 10 jaar.

Twijfel je of je klachten normaal zijn? Let dan op deze signalen:

• je menstruatiepijn wordt steeds erger of je kunt door de pijn minder doen;
• je bent vaak moe of misselijk tijdens je menstruatie;
• je klachten voelen heftiger dan bij anderen;
• je herkent klachten uit je familie, maar bij jou lijken ze erger;
• je hebt pijn bij het vrijen, plassen of poepen, vooral rond je menstruatie.

Ingeborg: “Als je gevoel zegt dat er iets niet klopt, neem dat dan serieus. Je kent je eigen lichaam het best.”

Behandeling van endometriose

Er is geen standaardbehandeling voor endometriose die bij iedereen werkt. Wat helpt, hangt af van je klachten. Meestal is het een combinatie van leefstijl en medische hulp.

Dit zijn de opties die vaak worden ingezet:

• leefstijlaanpassingen zoals meer rust, beweging en gezonde, onbewerkte voeding;
• pijnstilling zoals ibuprofen of naproxen;
• hormoonbehandeling, om je cyclus te onderdrukken en de groei van endometrioseweefsel te remmen;
• begeleiding van een bekkenfysiotherapeut of psycholoog;
• in sommige gevallen een operatie om endometrioseweefsel of verklevingen te verwijderen.

“Je hoeft er niet alleen mee rond te lopen,” zegt Ingeborg. “Heb je klachten die invloed hebben op je dagelijks leven? Ga dan naar je huisarts. Die kan met je meedenken en je eventueel doorverwijzen voor verder onderzoek of behandeling.”

Wat kun je zelf doen bij endometriose?

Ook in je dagelijks leven kun je veel doen om beter met endometriose om te gaan.

Drs. Ingeborg van Dijk-Smidts geeft tips:

• Neem rust rond je menstruatie.
• Je lichaam heeft dan extra tijd nodig om bij te komen.
• Zorg voor goede slaap. Als je goed slaapt, kun je pijn en vermoeidheid beter aan.
• Blijf in beweging. Rustige beweging, zoals wandelen of yoga, helpt bij krampen. Het verbetert de doorbloeding en zorgt voor endorfines: je natuurlijke pijnstillers. Bewegen houdt ook je hormonen in balans.
• Eet zo onbewerkt mogelijk. Kies vaker voor groente, fruit, vezels en gezonde vetten. Probeer suiker, alcohol en cafeïne te beperken.
• Praat erover op je werk. Misschien kun je thuiswerken of minder afspraken plannen als je klachten hebt.

“Je lichaam geeft vaak goed aan wat je nodig hebt,” zegt Ingeborg. “Probeer daar echt naar te luisteren. En neem je klachten serieus.” Blijf je klachten houden of twijfel je of het endometriose is? Bespreek het dan met je huisarts. Die kan met je meedenken of je doorverwijzen naar een specialist.

Hulp nodig bij endometriose?

Twijfel je of jouw klachten normaal zijn? Je bent niet de enige. Lees meer over menstruatieklachten, wat er in je lichaam gebeurt, wat je zelf kunt doen én welke behandelingen er zijn. Zo weet je waar je aan toe bent en wat kan helpen om je beter te voelen.