Transcript Afl. 4 -De feiten en fabels over anticonceptie

Edson
00:00:00

Van oude wijsheden tot online trends over gezondheid wordt altijd van alles beweerd. In Gezond Verstand ga ik, Edson de Graça, samen met een expert en een ervaringsdeskundige op zoek naar betrouwbare informatie over die vele gezondheidsmisvattingen die je online tegenkomt. En vandaag hebben we het over anticonceptie. Bij mij in de studio Lise van Wijk, influencer, content creator, kan ik beter zeggen. 26e lentes jong. Je kan wel zeggen dat ze een open boek is, want je deelt heel veel online als het gaat om jouw leven. Maar een van de eerste dingen die je deed op YouTube was Big Sister Advice. En daar deelde je ook je zoektocht naar passende anticonceptie. Ik kan jullie vertellen, inmiddels heeft ze dat laten varen, het hele verhaal anticonceptie. Want je meet je temperatuur. Super interessant, want ik weet niet wat dat betekent. Dus we gaan daar zeker achter komen. En naast Lise zit onze expert van vandaag. En dat is Bertho Nieboer. Spreker, dagvoorzitter, formale hoofdredacteur van Medisch Contact. Maar boven alles gynekoloog bij het Radbouw. Dus als iemand iets weet over anticonceptie, Bertho. Dan ben jij het.

Bertho
00:01:13

De lat ligt hoog.

Edson
00:01:17

Oké dan. De messen zijn geslepen. We hebben genoeg kennis in de studio. Maar we gingen ook de straat op. En de stelling die we daar deponeerden. Is. Natuurlijke anticonceptie is net zo betrouwbaar als hormonale.

START STRAATINTERVIEW

Interviewer
00:01:33

Natuurlijke anticonceptie is net zo betrouwbaar als hormonale anticonceptie.

Voorbijganger 1
00:01:37

Daar ben ik het volledig niet mee eens. Nee, ik denk dat natuurlijke anticonceptie juist onbetrouwbaarder is als hormonale anticonceptie. Alleen je altijd wel heel erg goed moet nadenken waar je voor wil kiezen en of je het risico wil nemen om eventueel zwanger te worden.

Voorbijganger 2
00:01:51

Ik ben heel erg van de wetenschap en dat is gewoon keihard debunked.

Voorbijganger 3 
00:01:55

Ik vind het zelf niet betrouwbaar genoeg om daarvan uit te gaan.

Voorbijganger 4
00:01:58

Bedoelen jullie dan bijvoorbeeld temperaturen? Nee, ik denk niet dat dat betrouwbaar is zelf.

Interviewer
00:02:03

En qua bijwerkingen, heb je daar weleens iets over gehoord met hormonale anticonceptie dan? 

Voorbijganger 5

Ja, de pil bijvoorbeeld. Je kan er bijvoorbeeld van aankomen. Ik heb vaak gehoord dat mij er depressief van zijn geworden.

Voorbijganger 6
00:02:14

Ik denk dat je bij alle anticonceptie die je met pillen, medicatie neemt, bijwerkingen hebt.

Voorbijganger 4
00:02:21

Ik ben zelf recent overgestapt op een andere pil. Omdat ik van mijn vorige pil heel erg pijntjes kreeg. Verder ook wel heel erg moodswings.

EINDE STRAATINTERVIEW

Edson
00:02:27

Nou, genoeg te bespreken als ik het zo hoor. Maar natuurlijke anticonceptie en ik schaam me een beetje. dat ik hier te weinig van af weet. Maar Lise, natuurlijke anticonceptie, wat is het?

Lise
00:02:40

Ik vind het sowieso niet gek dat je er weinig van af weet. Want ik ben een vrouw en ik wist er pas vier, vijf jaar geleden, kwam ik er voor het eerst mee in aanraking. Maar wat het eigenlijk is, is je meet je temperatuur, je basale lichaamstemperatuur. Die krijg je als je drie uur hebt geslapen, minimaal drie uur hebt geslapen. En je basale lichaamstemperatuur, die vertelt je eigenlijk in welke fase van je cyclus je zit. Dus of je aan het ovuleren bent of je ongesteld gaat worden. Aan de hand daarvan kun je dus je temperatuur opschrijven. En aan de hand van die grafiek kun je dus zien waar je zit. Even heel kort gezegd. Je kunt veel meer bekijken, maar even heel kort. Dat is hoe je jezelf een beetje kunt meten.

Edson
00:03:19

Oké, en even uit eigen belang. Als je ovuleert, gaat je temperatuur dan omhoog of omlaag?

Lise
00:03:24

Nadat je ovuleert, gaat die omhoog.

Edson
00:03:26

Oké, want ik heb vier kinderen, daar moet er niet meer bij komen. Dus ik ga flink mijn vinger aan de pols houden thuis. Laten we beginnen, Bertho. Welke vormen van anticonceptie heb je eigenlijk allemaal?

Bertho
00:03:39

Misschien goed om te vertellen dat er echt wel sinds de oudheid wordt gezocht naar goede anticonceptie. Dus we hebben verhalen uit de Griekse en Romeinse tijd. Dat ze bijvoorbeeld al met halve citroenen vaginaal werkten. En met allerlei kruiden en dat soort dingen. Dus eigenlijk sinds de jaren 1920 is het wat meer in opkomst. Eerst met condooms en sinds de jaren 60 met de anticonceptie pil. Dat was een pil die was ontworpen eigenlijk voor vrouwen met hevige bloedingen. En had als bijwerking dat je er even tijdelijk niet vruchtbaar van werd. Heel veel vrouwen hadden in die tijd hevige menstruaties ineens. Want ze wilden natuurlijk niet zwanger raken. Dus je hebt nu tegenwoordig best wel veel verschillende vormen van hormonale anticonceptie. Je hebt een heel laag gedoseerde minipil. Die kun je bijvoorbeeld geven aan vrouwen die ook nog borstvoeding geven. Je hebt licht gedoseerde combinatiepillen. Dus daar zitten twee soorten hormonen in. Oestrogeen en progesteron. Een hormoon houdend spiraaltje, je hebt een niet-hormoonhoudend spiraaltje, je hebt een staafje wat je in de arm kan implanteren, je hebt een vaginale ring, je hebt tegenwoordig de anticonceptiepleister. Er is ontzettend veel keuze.

Edson
00:04:41

We zijn er maar druk mee.

Bertho
00:04:43

Ja, maar het is ook goed denk ik, want er zijn ook heel veel vrouwen. Die ze zal beamen dat geen enkele vrouw hetzelfde is. Dus het is ook fijn dat er tegenwoordig wat te kiezen valt.

Edson
00:04:52

En was dat ook voor jou de trigger om te gaan zoeken naar. En dat ook te delen. Daarvoor dank. Ik denk dat heel veel mensen daarmee geholpen zijn. Maar wat was jouw trigger om dit te gaan doen?

Lise
00:05:08

Ik merkte eigenlijk dat geen enkele vorm. Ondanks dat er natuurlijk heel veel zijn. Voor mij echt werkte. Dus ik begon met een best wel zware pil.

Edson
00:05:15
Even voor mijn beeld, hoe oud was je? Vijftien.

Lise
00:05:17

Dus dat is op zich best wel jong ook, vind ik, nu achteraf. Maar ik was dus vijftien en je gaat dan gewoon naar de huisarts. En de eerste, ja, je krijgt eigenlijk altijd direct een beeld. Ik had geen idee wat dat deed, wat het zou moeten doen. Ik dacht prima, je wordt niet zwanger, punt. Maar ja, na een half jaar dacht ik van, ik was altijd best wel bubbly. En dat was ik ineens niet meer. Dan was ik ook wel een puber. Maar niet zo. Ik was echt wel chagrijnig. Je was opeens god. Ja, een beetje wel. Ja, ook wel hele grote borsten. Nou, vond ik dat echt helemaal niet erg. Maar ik dacht wel, er gebeurt toch wel iets meer dan. Ik was gewoon een beetje een ander persoon. Toen kreeg ik een iets lichtere pil. Toen een hormoonspiraal. Want ik dacht van nou, dan ga je van heel veel hormonen naar steeds wat minder hormonen. Hormoonspiraal was het ook niet. En toen een koperspiraal. Toen was ik inmiddels. 18, 19 volgens mij. Dus ja, veel dingen geprobeerd, best wel lang geprobeerd, maar eigenlijk toch altijd het gevoel gehad van ik ben niet helder meer in mijn hoofd. Ik voelde me altijd een soort mistig en snel geprikkeld. Gewoon niet de persoon die ik was voor de pil. Dat kon ik heel duidelijk aanwijzen. En toen zat ik een keer tv te kijken en toen zag ik dus iemand die vertelde over temperaturen. En toen ben ik daar heel veel onderzoek naar gaan doen. Na een half jaar, een jaartje toen ben ik dat onderzoeken, zeg maar, ben ik dat gaan doen. En dat gebruik ik nu vijf jaar. En toen dacht ik van, wat een zoektocht is dit geweest eigenlijk. Er zullen vast meer meiden zijn die er ook tegenaan lopen. En toen heb ik dus eigenlijk alles ook gedeeld. En tips gedeeld, ervaringen gedeeld. En dat doe ik nu nog steeds.

Edson
00:06:52

En, maar je bent wel moeder.

Lise
00:06:54

Nee.

Edson
00:06:55

Nee, je hebt een hond. Mijn kind. Ja, ik ben wel moeder, ja. Het is alleen niet uit mijn gevel.

SPEAKER_2

00:06:59
Ja, inderdaad.

Edson
00:07:03

Bertho, hoe luister je hiernaar? Temperaturen. Ik bedoel, jij bent gynaecoloog. Ik denk dan wetenschap. Het moet bewezen zijn. Is dit een goede manier om het aan te vliegen?

Bertho
00:07:14

Het ligt eraan wat je definitie van goed is. Laten we vooropstellen, iedereen moet natuurlijk echt iets zoeken wat bij hem of haar past. Ik heb het nu alleen natuurlijk over haar. Er zijn wel ontwikkelingen richting mannelijke anticonceptie. Yes! Maar er zijn een paar dingen die in de pijplijn zitten. Maar de aankomende vier, vijf jaar moet je niet rekenen dat er ineens de mannenpil op de markt komt.

Edson
00:07:36

Dat gaat ook om een pil?

Bertho
00:07:37

Ja, om een pil of om een bepaald soort ring. Misschien voert het te ver om daar nu op in te gaan. Dus ik denk heel fijn dat jij daar iets op gevonden hebt. Ik denk dat het best wel foutgevoelig is in eerste instantie. Omdat je natuurlijk en heel goed die temperatuur moet meten. Veel vrouwen gaan er ook van uit dat ze denken, ik ben misschien drie dagen per maand vruchtbaar. Maar dat is mogelijk wel tot zeven, acht dagen. Omdat zaadcellen wel tot vijf dagen kunnen overleven in het vrouwelijk lichaam. Dus daar moet je ook heel goed rekening mee houden natuurlijk. En er is ook onderzoek naar gedaan. Dus wat ze doen is dan duizenden vrouwen vergelijken met pil, met spiraaltje. Natuurlijke anticonceptie. En daar komt dan een soort betrouwbaarheidscijfer uit. En dan bij de pil, voordat dat op de markt mag komen, is dat 99,8% betrouwbaar bijvoorbeeld. Spiraaltje misschien wel 99,9%. Van die natuurlijke anticonceptie. Het hondje laat even van zich horen. Dus als je dan overall kijkt naar een hele grote groep vrouwen die die natuurlijke anticonceptie dan komen ze ongeveer op 90% betrouwbaarheid. Dat klinkt als best veel. Ja, dat klinkt natuurlijk best veel. Maar 10% kans op zwangerschap vergeleken met 0,2% bij de pil is natuurlijk best wel veel. Ik zie toch in de praktijk dat heel veel vrouwen dat risico niet durven nemen. Dus je moet je er gewoon heel strikt aan houden. Dat venster waarin je dan geen seks hebt moet je best wel ruim nemen. Dus niet alleen maar drie dagen, maar misschien wel acht dagen. En als vrouwen dat er voor over hebben, is dat natuurlijk dan prima.

Edson
00:09:14

En merk je in jouw werkveld dat steeds meer vrouwen dat gaan doen? De natuurlijke anticonceptie? Ja, ik zie het.

Bertho
00:09:26

Waarbij ik ook merk dat heel veel vrouwen, inderdaad wat jij zegt, ook gewoon eens even een tijdje zonder hormonen willen. Dat kan ik ook best begrijpen. Ik denk ook dat we daar in de zorg nog wel wat aan te winnen hebben. Jouw verhaal is, ik ga naar de huisarts en ik krijg de standaard instappil. Maar ben jij bijvoorbeeld gevraagd naar PMS-klachten, naar premenstruele klachten? Hoe kwam jij de puberteit door? Zitten de stemmingswisselingen bij jou in de familie? Dus dat zijn dingen die ik altijd probeer uit te vragen. En als vrouwen zwanger zijn geweest, kan je natuurlijk ook vragen van, joh, hoe voelde jij jezelf in de zwangerschap? We weten dan dat bepaalde hormoonshifts heel erg veranderd zijn. Dus dan kan je op basis daarvan veel meer kijken van, nou, ik denk dat deze pil of misschien dit spiraaltje bij jou zou kunnen passen. En als we dat natuurlijk niet doen, dan heb je een grote groep vrouwen die denken, ja, ineens heb ik mood swings of ik voel me echt gewoon neerslachtiger drie kwart van de maand. Ja, dan kan ik begrijpen dat ze daar op een gegeven moment klaar mee zijn.

Lise
00:10:21

Ik vind het ook gewoon bizar. Op mijn vijftiende is het voorgeschreven. Je krijgt een pil die best wel wat met je lichaam doet. Maar ik wist niet wat mijn lichaam zelf deed zonder pil. Wat mijn hormonen voor mij konden betekenen. Wat ze doen. Ik denk dat daar heel veel kennis mist bij jonge meiden. Ik ben daar pas op mijn 22ste achter gekomen. Dat ik me ging verdiepen. Wat kunnen mijn hormonen me eigenlijk brengen? In plaats van tegen me werken. Dat is best veel. Je kent jezelf niet. Ik heb vriendinnen die zitten al 10, 15 jaar aan de pil. Of een spiraaltje. En die kennen zichzelf helemaal niet zonder. Dat vind ik soms best wel bizar.

Edson
00:10:59

Ze weten eigenlijk niet hoe leuk ze eigenlijk zouden zijn.

Lise
00:11:01

Nee, precies. Ik ben heel blij dat het voor hen werkt. Alleen, je weet het niet.

Bertho
00:11:06

Ja, als ik daar iets aan mag toevoegen. Ik begrijp het helemaal. Ik denk dat het wel belangrijk is om te kijken naar wat voor reden je de pil geeft. Anticonceptie. Bijvoorbeeld als je vrouwen hebt met ernstige PMS-klachten. Dat noemen we even premenstrueel syndroom. Die zijn knetterneerslachtig een paar dagen voor de menstruatie. En die knappen vaak juist stemmingsgezien op. Als je die wil continu geeft. Bijvoorbeeld zonder stopweek. Omdat je daar die hormoonschommelingen juist wat uithaalt. Dus daar voel ik met je mee dat jij dus niet gevraagd bent naar hoe je. In de wedstrijd zit. Want daar is denk ik wel een zekere wereld te winnen.

Edson
00:11:47

Lise geeft aan, toen ze aan de conceptie zat, ze was normaal fris en fruitig en ze werd helemaal afgevlakt. Is er een verband tussen die hormonen en de werking op het brein?

Bertho
00:11:59

Ja, want die twee hormonen die in de pil zitten, het oestrogeen en het progesteron, daar is het brein gevoelig voor. Dus we denken dat een bepaalde vorm van het oestrogeen juist een beetje beschermend werkt tegen depressies en neerslachtigheid en misschien ook Alzheimer op latere leeftijd. Terwijl de belangrijkste progesterondelen van de pil, die kunnen juist voor neerslachtigheid zorgen, voor depressies soms als je daar gevoelig voor bent. En omdat die stofjes dus in de hersenen ook terechtkomen, moet je dus heel erg goed Kijken met een vrouw. Heb jij ooit depressies gehad? Hoe voel je je net voor de menstruatie? Om zo samen te kunnen kijken. Welke soorten hormonen zouden voor jou dan beter kunnen zijn?

Edson
00:12:43

Als je zegt. We gaan dan in gesprek kijken. Zijn het dan verschillende pillen. Met verschillende samenstellingen? Ja.

Bertho
00:12:51

Je hebt heel technisch, je hebt etinyl estradiol en je hebt een normale estradiol. Dus daar zit al verschil tussen in de oestrogenen. Dan heb je ook nog verschillende soorten progesteronhormonen. De nieuwere anticonceptiepillen zeggen ze, daar lijken de hormonen die daarin zitten, zoveel mogelijk op het lichaamseigen hormoon. En dat is natuurlijk al niet meer te vergelijken met de pillen die we in de jaren 80 of 90 voorstellen.

Edson
00:13:13

Dus als je hier aan gaat beginnen als jonge vrouw. En iemand zegt, ja, ik schrijf de pil voor. Dan moet jij eigenlijk zeggen van, nee, maar wacht even. Je moet eerst mij in kaart brengen om te kijken van welke pil voor mij het beste werkt.

Bertho
00:13:28

Ja, absoluut. En ik denk de toekomst wat dat betreft is rooskleurig. Ik denk misschien over tien of twintig jaar heeft iedereen een genetisch paspoort. Dan wordt het DNA afgenomen uit je bloed of uit je wangslijmvlies. En daar staat dan gewoon bij, waarschijnlijk ga je goed op deze hormonen reageren en slecht op deze hormonen. Dus dat gaan we dan niet doen. En dan gaan we juist die andere proberen. Alleen nu is het soms een zoektocht. Ik heb ook patiënten waarbij ik soms op de derde pil of spiraaltje pas goed uitkom. Dan hebben vrouwen soms het idee van, ze proberen maar wat. En eerlijk gezegd is dat soms ook zo. Je moet soms één of twee of drie dingen proberen om te kijken wat het beste bij je past.

Edson
00:14:04

Ik heb ook wat zeggen. Ik ben toch benieuwd, want uit onderzoek van Rutgers blijkt dat 14% van de Nederlandse vrouwen tussen de 18 en de 29 die in het afgelopen jaar seks hebben gehad, een natuurlijke methode gebruikt om zwangerschap te voorkomen. En inderdaad, wat jij net ook al zei, Bertho. De hormonale klachten die ze dan hebben, dat was de grootste reden hiervoor. Maar er is tegelijkertijd ook een stijging in het aantal abortussen. In 2023 was er bijvoorbeeld een stijging van 10%. In 2022 15%. Heeft dat met elkaar te maken?

Bertho
00:14:41

Ja, ik denk persoonlijk van wel. En ik heb daar ook wel wat cijfers over. Als je naar een onderzoek van 2023 kijkt naar de Nederlandse Vereniging van Abortusartsen. dat zij echt een stijging zien van het aantal vrouwen dat met een ongewenste zwangerschap bij hun in de kliniek komt. Van vrouwen die dus op de natuurlijke manier proberen hun zwangerschap te voorkomen. Dus ik denk wel, als je dat toepast, jij hebt je er een jaar in verdiept, zoals ik het hoor, voordat je er pas aan over hebt gegeven. Maar heel veel vrouwen stoppen met de pil en die denken, ik ga mijn temperatuur wel meten. En als ik een stijging zie, dan heb ik even twee dagen geen seks. Dan is dus. De kans dat je ervan raakt is veel te groot.

Lise
00:15:20

Het blijft mensenwerk eigenlijk. Een pil is natuurlijk iets makkelijker om te nemen dan dit. Je moet je gewoon echt de hele dag door blijven nadenken. Ik had het ook met geen mogelijkheid kunnen doen toen ik 15, 16, 17 was. En toen ik uitging en slecht sliep. Stress had van school. Ik ben hier pas mee begonnen toen ik 20 was. En dacht van oké, ik heb een vaste relatie. Ik ben gewoon over het algemeen rustig. Geen stress. Ik drink geen alcohol. Bijna niet meer. Ja, dan kan het. Maar er zijn heel veel twissen. Voor mij kon het doen. Maar er zijn heel veel factoren waar je inderdaad rekening mee moet houden.

Edson
00:15:52

Want hoe moet ik dit zien, dat temperaturen? Sta je elke ochtend op met een thermometer? Oh, je hebt zo'n ring.

Lise
00:16:00

Ja, je zit van alles in. Het is eigenlijk een smart ring. En deze meet dus heel accuraat met temperatuur. Maar ik heb het de eerste drie jaar met een Daisy gedaan. Dat is echt een thermometer. En die gaf dan alle informatie door naar de app. En die maakte er dan een grafiek van. En dus aan de hand van die grafiek kon ik dat zien. Maar deze is nu geconnect met een Natural Cyclus app. En daarin zie ik dus nu de grafiek. Dus ik hoef niks te doen eigenlijk. Hij weet precies wanneer ik slaap.

Edson
00:16:25

Je opent gewoon je app en dan zie je van, ah ja.

Lise
00:16:28

Alles wordt gesynchroniseerd. Ja, let's go.

Edson
00:16:30

Ja, eigenlijk wel.

Lise
00:16:34

Maar sterker nog, mijn vriend kan het dus ook zien. Hij heeft ook de app en dan krijgt hij dus een melding van joh, je vriendin zit in deze fase. Ze heeft nu een groen licht of een rood licht. Wees wat liever voor haar. Het zal wel goed met haar gaan. Dat is echt heel interessant.

Edson
00:16:48

Heeft dat zijn weerslag op hoe jullie met elkaar omgaan? 100%.

Lise
00:16:51

Veel informatie ook. Maar een cyclus is ook heel veel informatie. Ja, het is echt, ik rond mijn ongestelde is echt een andere persoon dan ik rond mijn ovulatie.

Edson
00:17:02

Ja, en gaat hij dan ook beter met jou om?

Lise
00:17:05

Ja, nou, hij weet meer. Hoe hij het op moet vatten. Dus misschien iets minder zwaar. Een knuffel geven in plaats van er tegenin gaan. Als ik ongezellig moet worden. Maar dan heb ik hem allemaal moeten leren. Ik heb het eerst zelf uit moeten vogelen. En toen hem moeten leren. Het is vooral de kennis die erbij komt.

Bertho
00:17:23

Ik denk dat het echt heel leuk is wat je zegt. Dat partners veel meer daarvan ook zouden moeten weten. Zeker nog op relationeel gebied. Een wereld te winnen. Ik denk wel wat het lastig maakt. Maar daar ben ik ook benieuwd naar. Biologisch gezien. vrouw het meeste zin in seks rondom de eisprong. En dat is natuurlijk juist de periode waarop je het dan moet voorkomen. Hoe ga je daar mee om?

Lise
00:17:45

Condooms?

Bertho
00:17:47

Dan gebruik je wel condooms?

Lise
00:17:48

Ja, wat ik echt een hele fijne methode vind eigenlijk nog.

Bertho
00:17:51

Dus ik denk dat dan heb je natuurlijk een natuurlijke anticonceptie plus iets.

Lise
00:17:55

Ja, dat wordt vaak vergeten inderdaad. Ik denk dat mensen vaak denken van je doet alleen temperaturen. Nee, het is temperaturen plus condooms. Het is inderdaad wel belangrijk om dat erbij te veranderen.

Bertho
00:18:04

Dat is wel goed, want een paar maanden geleden had ik een heel zielige patiënt tegenover me die de natuurlijke anticonceptie methode probeerde na te doen zonder. condooms. En hij was ongewenst zwanger. Ja, weet je, met een relatie van een paar maanden. Ze had al drie kinderen, dus die heeft helaas voor een abortus moeten kiezen. Ja, die zei van ja, ik ben toch echt wel stevig aan het walen dat ik dit heb geprobeerd. Ja, dan snap ik het inderdaad. Maar zoals jij het doet, dan is dat natuurlijk wel logischer.

Edson
00:18:30

Dat is eigenlijk de manier waarop je het zou moeten doen.

Lise
00:18:33

Ja, voor mij wel inderdaad.

Edson
00:18:36

Oké, we gaan zoals gezegd, we gaan wat feiten en of fabels op jullie afvuren. De eerste is deze. Anticonceptie zorgt voor gewichtstoename. Lise, denk je dat dit een feit of fabel is?

Lise
00:18:52

Allebei. Ik denk dat het kan. Want ik heb het zelf zeker gemerkt. Mijn borsten zijn niet meer aanwezig. Die waren echt drie keer zo groot. Dus dat zit hem toch in gewicht. Dus ik denk een feit. Maar niet bij iedereen.

Edson
00:19:03

Bertho, schijn wat licht.

Bertho
00:19:05

Feit of fabel? laten we zeggen, een gedeeltelijk feit. Veel vrouwen zeggen, ja, ik ben 18 kilo aangekomen door de pil bijvoorbeeld. Maar de pil geeft vaak wel iets van vocht vasthouden. Dat is wat jij zegt. Dat kan soms op de heupen of een cupmaat, kan dat schelen. Wij zeggen meestal, dat kan nooit meer dan 1,5 kilo zijn. Alleen, sommige van die progesteronhormonen, die zorgen voor een sterke toename van eetlust. En dat is wat dus een indirecte gewichtstoename kan geven. Dus als je door de pil veel meer gaat eten, veel meer snaaizin hebt, Je krijgt gewoon een vreetkick.

Lise
00:19:39

Net als dat je dat hebt voor je ongesteld moet worden. Dan ga je ook gewoon meer eten. Dat is omdat je progesteron steeg.

Edson
00:19:48

Ik leer zoveel.

Lise
00:19:50

Vannacht kom je thuis en dan ken je alles van je vrouw.

Bertho
00:19:54

Het hoogste rond daalt net. Oh ja, natuurlijk. Voor de luisteraars.

Edson
00:20:00

Weet jij overigens geadviseerd in de tijd door een gynaecoloog of door je huisarts?

Lise
00:20:05

Niemand.

Edson
00:20:06

Niemand?

Lise
00:20:07

Nee. Sorry, de huisarts wel. Maar niet geadviseerd. 

Dit is wat je gaat doen? Ja.

Edson
00:20:15

We gaan naar een volgend feit of fabel: ‘Anticonceptie maakt je emotioneel instabiel.’ Bertho, is dit een feit of fabel?

Bertho
00:20:28
Ja, het ligt dus ook weer aan wie het vraagt. Er is wel inderdaad echt een relatie tussen pil en neerslachtigheid. Dus als je dat in een hele grote groep bekijkt. Ja, dus emotioneel instabiel. Dat heb je ook gemerkt. Gemiddeld kan het je wat vlakker maken. Omdat je je hormoonschommelingen een beetje onderdrukt. Dus veel vrouwen zeggen, ja, ik voel me net iets emotioneel vlakker. Maar tegelijkertijd, als je het geeft aan vrouwen die heel erge mood swings hebben, die PMS-klachten of PMDD, dat is een nog ernstige vorm van PMS-klachten, en die geef je dan de pil, die voelen zich vaak weer emotioneel stabieler. Dus als je het aan die groep vraagt die zeggen, ik voel me emotioneel stabieler, vraag je het aan vrouwen zonder PMS, die zullen zeggen, nou, ik voel me misschien emotioneel wat vlakker.

Edson
00:21:12

Ja, en jij zei in het begin al van, ik was altijd heel bubbly. En op een gegeven moment.

Lise
00:21:18

Ja, gewoon afgevlakt. En ook mistig in mijn hoofd. Dat was mijn voornaamste. Het is al bijna tien jaar geleden. Maar ik kan nog wel terugkijken naar die tijd. Toen ik me toen wel voelde. Anders dan nu.

Edson
00:21:31

Het schiet me nu weer te binnen. Maar net over mannelijke anticonceptie. En toen zat jij zo.

Lise
00:21:37

De wetenschap legt het ook bij mannen neer. Dat idee.

Edson
00:21:43

Het is een beetje eigenlijk. De verantwoordelijkheid van een vrouw.

Lise
00:21:47

Wat aan de ene kant ook heel fijn is. Want toen het op de markt kwam. De pil is een fantastisch middel. En vrouwen kregen eigen verantwoordelijkheid. En konden zelf. Baan zijn eigen buik. Dus het is heel mooi dat het er is. Alleen ik heb soms een beetje het idee. Dat het daarbij gestopt is. Dat de kennis niet. Dat we niet echt weten wat we nou echt doen. Met ons lichaam. Als we de pil nemen. Wat ik zei de huisarts zei hier. Zonder dat ik ooit op school heb uitgelegd gekregen. Wat doen je hormonen voor je.

Edson
00:22:18

Meer informatie. Ik voel gewoon wel van. Ik ben al wat ouder. Ik heb vier kids. Nu denk ik eraan. Om een knoop erin te leggen. Omdat ik denk. Het is ook mijn verantwoordelijkheid. Weet je wel. Ik heb gewoon vaak het idee in onze maatschappij dat de verantwoordelijkheid vaak bij een vrouw ligt.

Lise
00:22:40

Ja, zeker.

Bertho
00:22:40

En de negatieve consequenties. Je noemde net al even het aantal abortussen. Dat is ongeveer 40.000 per jaar. 40.000 ongewend zwangerschappen. En vrouwen die hebben de fysieke ongemak daarvoor. Die moeten naar die kliniek.

Lise
00:22:53

En mentale denk ik ook. Zou ook niet niks zijn.

Bertho
00:22:57

Nee, dat is ook zeker niet niks. Ook afhankelijk van welke onderzoeken je daarover leest. Maar vooral die fysieke dingen. Je moet naar zo'n kliniek, die moeten die pil krijgen. Die moeten zo'n zuigcurettage krijgen. Dus die mannen zeggen vaak, ik breng je wel. Die staan op de parkeerplaats te wachten.

Edson
00:23:11

Ja, dat is het dan ook wel. Ja, dus kom op mannen. Stand up. Pak je verantwoordelijkheid.

Bertho
00:23:18

Ja, en ook op het gebied van SOA's natuurlijk. Je noemde net al eventjes condooms. De anticonceptiepeel beschermt natuurlijk niet tegen geslachtziekten. Dus daarom is condoomgebruik ook nog altijd op dat gebied heel belangrijk.

Edson
00:23:31

Maar het zit toch niet lekker. Volgende feit of fabel. Anticonceptie is kankerverwekkend.

Bertho
00:23:43

Waar komt dit vandaan? Ik ben wel benieuwd naar wat je daarover weet. Na al jouw zoektochten.

Lise
00:23:51

Nou, weinig. Nee, ik ben nog niet tot aan het kanker gekomen. Voornamelijk tot aan klachten mentaal, fysiek. Maar nee, daar weet ik niet heel veel van over.

Bertho
00:24:00

De gemiddelde anticonceptiepil heeft een iets verhoogd risico op borstkanker. Ik zet hier even een komma, dus nog geen punt. Ik kom straks even op het gebied na de komma. Het is ongeveer 7 tot 20 procent verhoogd. Dus het absolute risico blijft nog steeds niet heel groot. Dus dat is op het gebied van borstkanker, omdat veel borstkankers hormoongevoelig zijn. Daar staat tegenover dat je op het gebied van eierstokkanker, baarmoederkanker en waarschijnlijk ook darmkanker weer een stuk verminderd risico hebt van ongeveer 30%. Dus als je heel lang de pil slikt, heb je over het algemeen genomen een verlaagde kans op het krijgen van een soort kanker. Omdat die drie soorten kanker die verlaagd zijn, die hebben een sterker effect dan het licht verhoogd risico op borstkanker. Dus dat is wel belangrijke informatie. Je ziet soms in het nieuws inderdaad, ik heb borstkanker gekregen door jarenlang pilgebruik. Dat is natuurlijk super naar. Tegelijkertijd moet je ook kijken naar de voordelen die daar tegenover staan.

Lise
00:25:00

Niet ook nog darmkanker. Precies.

Edson
00:25:04

Zijn er nog meer bijwerkingen?

Bertho
00:25:06

Wat je vaak hoort is dat de pil ook een verhoogd risico geeft op trombose. Dus bloedpropjes. En dat is natuurlijk heel vervelend. Een bloedpropje in je been. Kan je nog behandelen? Een bloedpropje in je hart is natuurlijk al veel levensgevaarlijker. Dus vooral ook die wat oudere pillen, dus de Dianepil bijvoorbeeld, die haalt dat risico. Nieuwere pillen hebben mogelijk ook nog steeds een wat verhoogd risico. Maar het gaat ook heel erg om dat je kijkt naar, rookt een vrouw, hoe oud is ze? Komt er trombose in de familie voor? Dus op die manier ook heel goed kijken van, kan ik wel een anticonceptiepil voorschrijven bij deze vrouw? Of moet ze toch misschien een spiraaltje krijgen of een condooms gebruiken? Een interessante toevoeging is misschien nog, als het gaat om die bijwerking, is het placebo-effect. Er is ook wel onderzocht dat als je vrouwen ofwel de pil geeft ofwel een placebo, dus een neppil, een pepermuntje bijvoorbeeld, dat die ook bijwerkingen op het gebied van stemmingen ervaren. Minder dan bij de pil, maar dat effect bestaat zeker. Probeer altijd aan mijn patiënten te zeggen. Dit zijn de twee meest voorkomende bijwerkingen. Maar ga niet de bijsluiter lezen.

Lise
00:26:10

Heb je de bijsluiter wel eens gezien van de pil?

Edson
00:26:14

Sowieso de bijsluiter is altijd dat ik denk.

Bertho
00:26:18

Want het is natuurlijk op 10.000 vrouwen getest. En als acht daarvan een bepaalde bijwerking hebben, dan staat het er al in. Dus ik zeg altijd, lees niet die bijsluiter. Voel je iets geks aan je lichaam, probeer het even eerst, gewoon die eerste vier tot acht weken door te komen. Tenzij je natuurlijk echt helemaal paarse olifanten gaat zien of andere gekke dingen, dan moet je me bellen. En je ziet vaak ook wel dat na twee maanden die bijwerkingen wat naar de achtergrond verdwijnen.

Lise
00:26:41

Ik denk dat zelfreflectie hierin ook gewoon heel belangrijk is. Echt heel erg gevoeld en incheck bij jezelf van hoe voel ik me. Niet te veel, maar dat je daardoor wel weet van hoe. Voel ik me vandaag? Hoe voelde ik me bijvoorbeeld voor ik met de pil begon?

Bertho
00:26:55

En wat zijn ook de externe factoren? Heb ik bijvoorbeeld net aan een nieuwe baan begonnen? Tegelijk met de pils gestart? Heb ik net een nieuwe relatie? Of is mijn relatie net uit? Of is er iets met mijn kinderen? Het speelt natuurlijk allemaal mee op het gebied van hoe je je voelt. En wat voor bijwerkingen je kunt ervaren.

Lise
00:27:10

En over placebo heb ik nog even een vraag. Want wat ik dus best wel merk. Ik heb nu natuurlijk geen anticonceptie. Dus ik ervaar wel meer de schommelingen. Dat vind ik aan de ene kant ook wel leuk. Maar soms. Gewoon echt helemaal niet. Maar ik merk dan wel veel bij vriendinnen. Die zeggen dan van. Ja die wel hormonale anticonceptie hebben. Die zeggen dan van. Ik voel toch dat ik de dag voor ik ongesteld moet worden. De synthetische ongesteldheid dan. Voel ik me toch neerslachtig. Heb ik trek in chocola. Hoe? Hoe kan dat? Want zij hebben niet de schommelingen hoe ik ze ervaar, maar toch wel de symptomen ervan.

Bertho
00:27:41

Nee, dat kan nog zeker. Want niet alle pillen onderdrukken die grafieken heel mooi tot een soort flatline. Dus je blijft altijd wel wat schommelingen houden. Vooral ook als je de pil drie weken slikt en dan een stopweek doet. Meestal is dat wel iets minder als je hem gewoon continu kan slikken. En dat is eigenlijk waar de pil ook voor bedoeld is. Misschien nog even een toevoeging. Iedereen krijgt natuurlijk in eerste instantie drie weken en dan een stopweek. Maar zo is het eigenlijk helemaal niet. bedoeld. Maar in de jaren zestig dachten ze, ja, als we dat nou zo op de markt brengen en die vrouwen worden helemaal niet meer ongesteld, dan gaat niemand die pil meer slikken.

Lise
00:28:13

Het voelde dan te onnatuurlijk.

Bertho
00:28:14

Ja, dus toen hebben ze gezegd, laten we het maar zeggen dat ze er gewoon een stopweek in moeten doen. Dan krijgen ze in ieder geval nog een bloeding en dan voelt het nog een soort van natuurlijk. Dus het is eigenlijk marketing dat die stopweek erin is.

Lise
00:28:24

Ja, dat vind ik ook zo zorghaal. Dat is wel echt, inderdaad. Ja, insane. Eigenlijk moet ik dus tegen mijn vriendinnen gewoon zeggen van Wat je daartegen moet doen is gewoon je pil doorslikken. En dan heb je geen schommelingen, hoofdpijn of chagrijnig. Waarschijnlijk hebben ze dan minder schommelingen.

Bertho
00:28:38

En je kan prima een pil zes tot twaalf maanden continu slikken.

Lise
00:28:41

Waar komt dat vandaan dan? Dat dat niet kan. Want ik weet, toen ik vroeger jong was was het van. Oh, heb jij hem doorgeslikt? Moet je niet langer dan twee maanden doen hoor. Maar dat is dus echt gewoon bullshit.

Bertho
00:28:52

Ook wel mensen die dan denken van. Oh, straks hoopt. vier menstruaties zich op in mijn lichaam. En als ik na vier maanden stop, dan komt dat ineens als een stort eruit. Maar je baarmoederslijmvlies blijft gewoon dun als je die pil gewoon continu slikt. En je kan hem drie maanden slikken, je kan hem zes maanden slikken, ook als je een vakantie hebt of een belangrijke tentamen of wat dan ook. Ik adviseer altijd, slik hem gewoon even een paar maanden extra.

Lise
00:29:15
Dat vind ik ook echt bizar. Ik had natuurlijk geen idee wat de pil met mijn lichaam doet, maar het enige wat het gewoon doet is gewoon mijn baarmoederslijmvlies maakt het gewoon minder. Toch dat spermacellen daar niet in kunnen overleven, niet in doorkomen.

Bertho
00:29:27

En dat onderdrukt je eisprongen.

Lise
00:29:29

Ja, maar dat heb ik gewoon nooit geweten. Dat weet ik echt pas sinds twee, drie jaar. Dat is echt zo bizar.

Edson
00:29:34

Ik weet het sinds nu.

Lise
00:29:36

En je hebt al kinderen.

Bertho
00:29:39

Bizar hè? Ik begon ermee. Ik zei van in de zorg hebben we daar zeker wel wat op te winnen. Dus we steken ook zeker hand in eigen boezem wat dat betreft.

Edson
00:29:48

En te winnen qua informatieverspreiding.

Bertho
00:29:51

En het is wel beschikbaar. Maar je moet er goed naar zoeken. Dat voorschrijft. Je bent toch wel geneigd om te vertellen. Dit gaat het met je doen.

Edson
00:30:00

En daarom zijn we ook hier. Met deze podcast. Om informatie te delen. En ervaringen. Lise en Bertho. Dank jullie wel voor jullie kennis. En jullie ervaringen. Ik denk dat het delen hiervan ontzettend belangrijk is. De luisteraars. Bedankt voor het luisteren. En wil jij betrouwbare informatie. Check dan altijd de Zilveren Kruis Wijzer app.