Nomofobie: de angst om je telefoon niet bij je te hebben

Wat is nomofobie? 

Nomofobie is een afkorting van ‘no mobile phone phobia’. Het is geen officiële ziekte of diagnose, maar een woord dat mensen gebruiken als ze onrust of stress voelen zonder hun telefoon. Wouter: “In de wetenschap gebruiken we het woord ‘nomofobie’ niet echt. Het staat niet in psychiatrische handboeken. Maar de gevoelens die mensen beschrijven zijn wél herkenbaar.”

Vaak zijn mensen bang dat ze iets missen. Dat ze niet bereikbaar zijn, of dat ze hun telefoon niet kunnen gebruiken als er iets gebeurt. “Wat mensen missen, is niet het apparaat zelf, maar wat dat oplevert”, legt Wouter uit. “Je telefoon is contact, afleiding, bevestiging. Als je dat ineens kwijt bent, kan dat spanning geven.”

Herkenbare klachten bij nomofobie

Veel mensen – vooral jongeren – gebruiken hun telefoon de hele dag. Daardoor merken ze soms niet meer dat ze er onrustig van kunnen worden. Herken jij deze signalen?:

• Je checkt je telefoon vaak, ook als er geen meldingen zijn.
• Je voelt je onrustig of gespannen zonder je telefoon.
• Je kijkt steeds of je nog bereik hebt of genoeg batterij.
• Je slaapt slecht omdat je je telefoon niet kunt wegleggen.
• Je voelt je schuldig of ongemakkelijk als je niet snel reageert. 

Volgens Wouter voelen mensen zich soms ‘naakt’ zonder hun telefoon. “Dat klinkt overdreven, maar het gevoel is echt. Als je gewend bent om altijd bereikbaar te zijn, dan voelt het onveilig als dat ineens niet meer kan.” Ook ziet hij dat jongeren vaak bang zijn om iets te missen. “Ze denken: Als ik mijn telefoon niet bij me heb, dan hoor ik er niet meer bij. Dat kan zorgen voor een gevoel van sociale druk en onzekerheid.”

Wat kun je doen tegen nomofobie?

Wil je minder afhankelijk zijn van je telefoon? Dan helpt het om stap voor stap je gewoontes te veranderen. Wouter: “Geef jezelf niet de schuld. Je bent niet ‘zwak’. Telefoons en apps zijn gemaakt om je aandacht vast te houden. Dat maakt loslaten lastig.” Volgens Wouter is het belangrijk om het simpel te houden. “Begin klein. Eén schermvrij moment per dag kan al verschil maken.”

Wil je meer tips over het verminderen van je telefoongebruik? Lees dan het artikel Telefoonverslaving? Dit kan je doen volgens een expert.

Meer grip op je telefoongebruik

Social media en schermen zijn niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Maar te veel schermtijd kan zorgen voor stress, slaapproblemen en minder focus. Wat de juiste balans is, verschilt per persoon. Zilveren Kruis wil jongeren en volwassenen helpen om dat evenwicht te vinden – met tips, hulpmiddelen en verhalen van anderen. Pak de controle terug over je geestelijke gezondheid. In de cursus Je smartphone de baas van NewHealth (voorheen Mirro) krijg je inzicht in je gebruik en leer je bewuster om te gaan met je smartphone. 

Bronnen:
Netwerk Mediawijsheid (2024) – Onderzoek Gezond Schermgebruik, Siebers et al. (2024) – Jongerenonderzoek naar schermtijd en concentratieproblemen, UNICEF (2024) – Onderzoek naar sociale media en mentale gezondheid bij jongeren.