Wat zijn opvliegers en wat helpt? Een arts legt het uit

Je zit rustig op de bank en ineens breekt het zweet je uit. Je wangen gloeien, je hart bonkt en je wil het liefst je trui uittrekken. Grote kans dat je een opvlieger hebt. Veel vrouwen krijgen er last van tijdens de overgang. Maar wat is een opvlieger precies? Wat is de oorzaak? En wat moet je ermee? Huisarts Lotte van Dijk, expert in vrouwengezondheid en hormonale balans, legt het uit.

Wat zijn opvliegers?

Een opvlieger is een plotseling gevoel van warmte. Het begint vaak in je borst of gezicht en trekt dan door je hele lichaam. Je gaat zweten, wordt rood en kunt hartkloppingen krijgen. “Je voelt het echt opkomen”, zegt Lotte. “Alsof je in een te warm bad stapt. Alleen komt het van binnenuit en zweet je alsof je keihard hebt gesport.”

Opvliegers kunnen een paar seconden tot minuten duren. Ze komen ook 's nachts voor. Dan word je zwetend wakker. Dit heet nachtzweten.

Hoe voelt een opvlieger?

Iedere vrouw ervaart opvliegers anders. Vaak hoor je deze beschrijvingen:

  • plotseling warm worden, ook ’s nachts;
  • zweten op je hoofd, nek en borst;
  • een rood hoofd of rode vlekken;
  • hartkloppingen of een opgejaagd gevoel;
  • kippenvel of rillingen achteraf.

“Soms komt er ook een paniekgevoel bij”, zegt Lotte. “Dat maakt het nog vervelender.”

Wat is de oorzaak van opvliegers?

Tijdens de overgang verandert je hormoonbalans. Vooral de aanmaak van het hormoon oestrogeen daalt. Daardoor werkt je interne thermostaat minder goed. “Je lichaam denkt dat het oververhit is”, zegt Lotte. “Om af te koelen, gaat het zweten. Zo krijg je een opvlieger.”

Wat te doen tegen opvliegers?

Helaas kun je opvliegers niet helemaal stoppen. Maar je kunt ze vaak wel minder heftig maken. Draag bijvoorbeeld luchtige kleding en laagjes, om snel af te koelen. Zorg voor frisse lucht of een ventilator en vermijd pittig eten, alcohol en koffie. Beweeg rustig, zoals wandelen of yoga, en doe ademhalingsoefeningen om stress te verminderen.

“Stress versterkt opvliegers”, zegt Lotte. “Rust helpt je lijf om weer in balans te komen.”

Wat is het beste middel tegen opvliegers?

Er is niet één oplossing, middel of medicijn tegen opvliegers die voor iedereen werkt. “Sommige vrouwen hebben baat bij hormonen, andere bij leefstijlaanpassingen”, zegt Lotte. “Overleg met je arts wat bij jou past.”

Mogelijke behandelingen bij opvliegers

Als je veel last van opvliegers hebt, dan kun je denken aan:

  • hormoontherapie, ook wel HST genoemd;
  • plantaardige middelen zoals rode klaver of soja;
  • medicijnen die werken op het temperatuurcentrum in je hersenen.

Helpt paracetamol tegen opvliegers?

Paracetamol of pijnstillers helpen niet tegen opvliegers. “Paracetamol verlaagt namelijk niet de lichaamstemperatuur zoals het dat bijvoorbeeld wel doet bij koorts”, legt Lotte uit.

Leer meer over overgangsklachten

Wil je weten wat je kunt doen bij klachten zoals opvliegers, vermoeidheid of stemmingswisselingen? Volg hier het programma over de overgang met praktische tips en uitleg die passen bij jouw situatie. Liever iemand persoonlijk spreken? Stel dan je vraag aan een verpleegkundige via de Zilveren Kruis Wijzer-app.


schrijvende hand

Redactie Magazine