Zitten is het nieuwe roken

Bewegen is het antwoord op heel veel klachten, waaronder chronische stress meent professor Erik Scherder, bekend van onder andere zijn optredens bij De Wereld Draait Door. De neurowetenschapper legt een verband tussen beweging en gezondheid. Niet alleen fysiek, maar ook mentaal. We vroegen hem hoe dat in z’n werk gaat.

Welk effect heeft stress op het brein?

Chronische stress. Het is een begrip dat we steeds vaker tegenkomen, zeker in het bedrijfsleven. Gezonde stress leidt tot betere prestaties, maar te veel stress doet het tegenovergestelde. Het zorgt voor een teveel aan cortisol en dat is schadelijk voor de hippocampus, een hersengebied dat belangrijk is voor het geheugen, en het heeft een relatie met andere hersengebieden die juist stress afremmen. Daardoor kom je in een vicieuze cirkel terecht en die is moeilijk te doorbreken.

Is het mogelijk om uit die vicieuze cirkel te komen?

Moeilijk, maar niet onmogelijk”, zegt Scherder. “ Beweeg meer en activeer de hippocampus zodat die zich weer volop kan richten op het remmen van stress. Veel mensen hebben de neiging om na een drukke dag op de bank te ploffen of om na een drukke periode bij te komen op vakantie. Niets meer doen, heeft een tegenovergesteld effect. Hard werken is niet het probleem, maar het stilzitten. Er moet activiteit tussen komen om het brein te stimuleren.

Betekent dit dat je na een lange werkdag nog uren in de sportschool moet staan?

Nee, dat hoeft nu ook weer niet. Er valt een hoop winst te behalen door overdag meer te bewegen, tijdens het werk. Wat je in een gemiddeld kantoor ziet, is desastreus.

Wat moet er dan veranderen?

Zet fietsjes neer. Regel bureaus waaraan mensen al staand kunnen werken of lopend op een loopband. Organiseer eens een wandel-vergadering. Wandelen maakt mensen scherp, alert, creatief en oplossingsgericht. Dus waarom niet?

Wat kunnen we nog meer doen voor een fit brein?

Lichamelijke beweging is belangrijk, maar ook niet de enige oplossing. Nee, we moeten onszelf en onze hersenen blijven uitdagen. Hoeveel denken we tegenwoordig nog? We hoeven niet eens meer ons eigen telefoonnummer te onthouden. Neem schrijven, bijvoorbeeld. Bij het schrijven van een tekst met de hand gebruiken we een veel betere hersenactiviteit dan bij typen. De beweging is ingewikkelder, de tekst moet leesbaar zijn, de afstand van de woorden is belangrijk… Bij typen geldt dit allemaal niet.

Hoe komen we op kantoor tot een gedragsverandering?

Onze mindset moet aangepast worden. Meer bewegen? Veel mensen hebben daar geen zin in. Ze moeten al zoveel. Van belang is binnen een organisatie nieuwe gewoonten tot norm te maken. Collega’s doen nog geregeld lacherig als ze mij achter m’n fietsbureau zien bewegen. Een cultuurverandering is nodig en daar kan de werkgever zeker een rol in spelen.