Wat zijn de 5 fases van de overgang? Een expert in vrouwengezondheid legt uit
Voel je je vaker moe? Slaap je slechter? En denk je: hoort dit nou bij de overgang? Veel vrouwen merken tussen hun 40- en 50-jarige leeftijd dat hun lichaam verandert, maar weten niet precies wat er aan de hand is. Dat is logisch. De overgang is geen moment, maar een proces dat in vijf fases verloopt.
Huisarts Lotte van Dijk, expert in vrouwengezondheid en hormonale balans, legt uit wat er gebeurt in elke fase van de overgang. Ze geeft ook tips om beter om te gaan met de veranderingen in je lijf.
Fase 1: premenopauze
De premenopauze, ook wel bekend als de perimenopauze, is de eerste fase van de overgang. Die begint meestal tussen de 40 en 50 jaar. Je menstruatie is dan nog regelmatig, maar van binnen begint er al iets te veranderen. Je eierstokken maken minder oestrogeen aan, het hormoon dat veel processen in je lijf aanstuurt. “Je voelt misschien nog niet veel,” zegt Lotte, “maar je kunt al merken dat je gevoeliger bent voor stress of sneller moe bent. Je lijf is zich aan het voorbereiden.”
Lees ook het artikel: Wanneer begint de overgang, hoelang duurt het en hoever ben ik?
Fase 2: vroege perimenopauze
Tijdens de vroege perimenopauze gaan je hormonen meer schommelen. Hierdoor verandert je cyclus. Je menstruatie komt soms eerder of juist later. Ook kun je vage klachten krijgen, zoals: slechter slapen, stemmingswisselingen, gevoelige borsten of hoofdpijn.
Het hormoon progesteron daalt in deze fase het eerst. Dat kan invloed hebben op je stemming en slaap. “Je lijf is niet meer zo voorspelbaar”, zegt Lotte. “Veel vrouwen herkennen zichzelf niet altijd meer. Dat komt vaak voor en is niet gek.”
Fase 3: late perimenopauze
Tijdens de late perimenopauze wordt je menstruatie steeds onregelmatiger. Soms blijf je een paar maanden achterelkaar niet ongesteld, soms komt je menstruatie plots vaker. Ook krijg je duidelijkere overgangsklachten, zoals:
- opvliegers;
- zweten in de nacht;
- een vol hoofd of vergeetachtigheid;
- sneller boos of prikkelbaar zijn.
“Deze fase is voor veel vrouwen het lastigst”, zegt Lotte. “Je oestrogeen schommelt sterk. Dat heeft invloed op je hersenen, je slaap, je energie en je stemming.”
Fase 4: menopauze
Je kan spreken over de menopauze wanneer je twaalf maanden niet meer ongesteld bent geweest. “Je weet pas achteraf dat je in de menopauze zat”, legt Lotte uit. “Het is een soort mijlpaal: het einde van je vruchtbare jaren.” De gemiddelde leeftijd hiervoor is 51 jaar, maar het verschilt per vrouw.
Fase 5: postmenopauze
Na de menopauze ben je in de postmenopauze. Je lijf maakt nog maar heel weinig vrouwelijke hormonen aan. Dat kan zorgen voor klachten als:
- een droge huid of vagina;
- minder energie of minder zin in seks;
- stijve spieren of brozere botten.
“In deze fase is zelfzorg extra belangrijk”, zegt Lotte. “Je lichaam vraagt meer aandacht. Gezond eten, bewegen en voldoende rust maken echt verschil.”
Leer meer over de overgang
Wil je weten in welke fase van de overgang je zit? Of zoek je advies bij klachten zoals opvliegers, vermoeidheid of een onregelmatige cyclus? Volg dan de stap-voor-stap uitleg met adviezen via de Zilveren Kruis Wijzer-app.
