De sportcoach als vertrouwenspersoon: waarom jongeren dit vaak missen

Waarom een vertrouwenspersoon in sport?

Jongeren staan tegenwoordig onder flinke druk. School, sociale media en sport geven vaak het gevoel dat ze altijd moeten presteren. Dit kan zorgen voor stress, onzekerheid en sombere gevoelens. Juist dan is het belangrijk dat er iemand dichtbij is die luistert en steun geeft. Trainers en coaches staan elke week naast jongeren op het veld en kunnen daardoor een belangrijke rol spelen. Wikke: “Sport kan een veilige omgeving zijn, maar alleen als jongeren weten wie ze met hun zorgen kan helpen. Een coach die echt luistert en interesse toont, kan veel verschil maken.”

Lees ook het artikel: De drie stappen voor trainers: signaleren, praten en doorverwijzen 

De coach als steun én bron van spanning

Een coach kan een waardevolle vertrouwenspersoon zijn. Je ziet elkaar meerdere keren per week, deelt hoogte- en dieptepunten en maakt samen een ontwikkeling door. Daardoor kan een coach vaak snel zien wanneer het niet goed gaat en daarover praten. Maar een coach kan ook onbedoeld spanning veroorzaken. Wikke: “Sport geeft plezier en sociale steun, maar als de focus alleen op prestaties ligt, dan kan dat plezier verdwijnen. Dan wordt sport een verplichting in plaats van ontspanning.”

Te veel nadruk op winnen

Veel jongeren zien hun coach daardoor niet automatisch als vertrouwenspersoon. Ze zijn bang om zwak gevonden te worden of dat ze door openheid minder speeltijd krijgen. Ook coaches zelf zeggen vaak dat ze zich niet altijd goed weten hoe ze deze rol van vertrouwenspersoon moeten uitvoeren. Wikke: “Als coaches jongeren vooral behandelen als sporters, dan missen ze de kans om ook als persoon gezien te worden. Terwijl juist die vertrouwensband het verschil kan maken.”

Lees ook het artikel: Zo kunnen coaches bijdragen aan de mentale gezondheid van jongeren

Hoe coaches een vertrouwenspersoon kunnen worden

Een coach hoeft geen psycholoog te zijn. Het belangrijkste is dat jongeren ervaren dat er iemand is die luistert en hen serieus neemt. Door aandacht te hebben voor de jongere zelf, een veilige sfeer te ontwikkelen en fouten normaal te maken, laat een coach zien dat prestaties niet alles bepalen. Wikke: “In een veilige sportomgeving durven jongeren fouten te maken en leren ze dat spanning tijdelijk is. Diezelfde veiligheid maakt dat ze eerder iets delen als het niet goed met ze gaat.” Dit kan een coach dit bereiken door:

• regelmatig te vragen hoe het met spelers gaat, ook buiten de sport;
• jongeren te laten merken dat ze over alles kunnen praten, van schoolstress tot teamproblemen;
• complimenten te geven voor inspanning en houding, niet alleen voor prestaties;
• een teamcultuur te stimuleren waarin spelers elkaar steunen in plaats van veroordelen.

Een handig hulpmiddel hiervoor is De Checkers. In korte lesblokken leren trainers hoe ze signalen bij jongeren kunnen herkennen en het gesprek op een eenvoudige manier kunnen openen.

Meer steun voor coaches en jongeren

In een gemiddeld elftal zitten 2 jongeren die dag in dag uit een zware wedstrijd spelen. Niet op het veld, maar in hun hoofd. Uitspreken wat je voelt, is niet altijd makkelijk. Dat kan flink eenzaam voelen. Terwijl een klein beetje support al een groot verschil maakt. Daarom zetten de KNVB en Zilveren Kruis zich samen in om mentale gezondheid bespreekbaar te maken. Heb je zelf support nodig of wil je graag support geven? Check www.onzichtbareblessure.nl voor tips, podcasts en apps die je hierbij helpen.