Sportclubs zijn meer dan sport: het belang van sociale steun

De sociale steun is net zo belangrijk als de training zelf

Bij een sportvereniging gaat het niet alleen om trainen en wedstrijden spelen. Jongeren leren er ook samenwerken, afspraken nakomen en respectvol met elkaar omgaan. Dat geeft structuur én vertrouwen, vaardigheden die ze ook buiten de sport kunnen gebruiken. Wikke: “De steun die jongeren in een vereniging ervaren, is vaak net zo belangrijk als de training zelf. Het gevoel dat je ergens bij hoort en gesteund wordt, maakt dat een sportclub veel meer is dan een plek om te bewegen. Het is een sociale omgeving waar jongeren leren, groeien en zich verbonden voelen.”

Grenzen leren stellen binnen een vereniging

Een sportvereniging is ook een plek waar jongeren leren hun grenzen te herkennen. Ze ontdekken wat ze aankunnen en dat het normaal is om soms even rust te nemen. Trainers en coaches spelen hierin een heel belangrijke rol door jongeren te laten zeggen wat ze wel en niet aankunnen. Wikke: “In de sport kunnen jongeren niet alleen leren hoe ver ze kunnen gaan, maar ook dat het oké is om het rustiger aan te doen. Dat beseffen helpt hen niet alleen op het veld, maar ook op school en thuis.” Voorbeelden van grenzen stellen in sport zijn: een training overslaan om te herstellen van een blessure, aangeven dat schoolwerk even voorrang krijgt of na een drukke periode bewust tijd nemen om uit te rusten.

Waarom de steun van verenigingen onmisbaar is

Sportverenigingen bieden meer dan alleen beweging: ze vormen een sociaal netwerk. Een groep van mensen waar jongeren steun en vriendschap vinden. Door samen te trainen, winnen en verliezen ontstaat een band die vaak verder gaat dan de sport alleen. Die verbondenheid maakt jongeren veerkrachtiger en beter voorbereid op uitdagingen in het dagelijks leven. Toch zijn veel verenigingen zich daar nog niet volledig van bewust. Uit onderzoek van het Mulier Instituut blijkt dat 91% van de sportverenigingen niets speciaal doet voor de mentale gezondheid van leden. Aandacht voor dit onderwerp gebeurt vooral tussendoor: door te vragen hoe het gaat, iemand te bellen als die er niet is of een zieke een kaartje te sturen. Dat gebeurt vaak dankzij trainers, vrijwilligers of leden met een sterke ‘sociale antenne’.

Wat verenigingen in de praktijk kunnen doen

Het begint bij signaleren: hoe merk je dat een jongere het moeilijk heeft? Trainers, vrijwilligers en ouders kunnen hierin veel betekenen. Een praktische tool hiervoor is De Checkers. In 45 minuten leren coaches en begeleiders signalen herkennen, gesprekken starten en jongeren waar nodig doorverwijzen. Voor verenigingen is het waardevol om dit standaard aan te bieden, bijvoorbeeld bij de start van een nieuw seizoen.

Lees ook het artikel: Mentale klachten herkennen in de kleedkamer: 5 signalen voor trainers en leiders 

De Checkers

Lesblok 1: Hoe herken je dat iemand niet lekker in z’n vel zit?

In 15 minuten leer je de drie belangrijkste signalen om te herkennen dat een jongere tussen 12 en 27 jaar het moeilijk heeft.

Lesblok 2: Hoe ben je een goede gesprekspartner?

Het kan lastig zijn om het gesprek te openen. In dit blok krijg je oefeningen en tips over hoe je op een eenvoudige manier een gesprek begint en wat jongeren zelf zien als een goed gesprek.

Lesblok 3: Hoe help je iemand verder?

Als trainer of coach ben je geen deskundige en is je rol beperkt. In dit blok leer je hoe en waar je iemand naartoe kunt verwijzen als de problemen groter zijn dan wat jij kunt doen. Zo help je een jongere verder, binnen jouw rol en mogelijkheden.

Samen sterk op én naast het veld

In een gemiddeld elftal zitten 2 jongeren die dag in dag uit een zware wedstrijd spelen. Niet op het veld, maar in hun hoofd. Uitspreken wat je voelt, is niet altijd makkelijk. Dat kan flink eenzaam voelen. Terwijl een klein beetje support al een groot verschil maakt. Daarom zetten de KNVB en Zilveren Kruis zich samen in om mentale gezondheid bespreekbaar te maken. Heb je zelf support nodig of wil je graag support geven? Check www.onzichtbareblessure.nl voor tips, podcasts en apps die je hierbij helpen.