Waarom en hoe coaches het verschil kunnen maken bij mentale gezondheid van jongeren
Geplaatst op 8 oktober 2025
| Een artikel als onderdeel van Onzichtbare blessure
| 2 minuten lezen
Op het veld leer je winnen en verliezen, samenwerken en niet opgeven. Maar sport laat soms ook zien hoe kwetsbaar jongeren zijn. Een fout kan voelen als falen en een training kan meer spanning dan plezier geven. Volgens Loes Keijsers, hoogleraar aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, kunnen coaches hierin een erg belangrijke rol spelen. Zij ziet dat jongeren veel voordeel hebben van een sportomgeving waarin plezier, steun en veiligheid vooropstaan.
Lees de samenvatting
Een sportcoach is vaak meer dan alleen trainer. Ontdek hoe coaches jongeren ondersteunen bij hun mentale gezondheid – juist als het even niet lekker gaat.
- Steeds meer jongeren hebben behoefte aan mentale steun, ook tijdens het sporten.
- Sportcoaches spelen een belangrijke rol in het signaleren en bespreekbaar maken van mentale uitdagingen.
- Lees hoe coaches jongeren helpen om sterker en veerkrachtiger te worden, zowel op als naast het veld.
- Inspirerende voorbeelden laten zien hoe een luisterend oor en praktische tips het verschil maken.
Mentale gezondheid van jongeren en de rol van de coach
Volgens Loes geven jongeren steeds vaker aan dat ze het gevoel hebben altijd perfect te moeten zijn. Die druk kan zwaar wegen. Loes: “Een sportclub kan een veilige plek zijn waar jongeren kunnen ontspannen en hun verhaal kwijt kunnen. Als coach kun je laten zien dat plezier en ontspanning net zo belangrijk zijn als presteren.” Zo wordt sport een veilige plek waar jongeren zichzelf kunnen zijn, ondanks wat er buiten het veld gebeurt.
Hoe een sportcoach spanning kan verlagen
Spanning hoort bij sport, maar mag niet blijven hangen. Wanneer een speler gepest wordt, buiten de groep valt of altijd druk ervaart, wordt sport een bron van stress. Een coach kan helpen door dit bespreekbaar te maken en samen afspraken te maken over respect en steun binnen het team.
Loes: “Als jongeren spanning ervaren, helpt het als volwassenen dat gevoel serieus nemen. Niet wegwuiven met ‘stel je niet aan’, maar laten zien dat spanning normaal is en ook weer voorbijgaat. Juist die erkenning geeft opluchting en ruimte om weer verder te gaan.”
Wil je als coach weten hoe je dit in de praktijk kunt doen? Check hoe jij een jongere kunt helpen met De Checkers.
Zelfvertrouwen opbouwen door sport
Zelfvertrouwen groeit niet alleen door winnen, maar vooral door positieve ervaringen. Jongeren die thuis of op school moeilijkheden hebben, kunnen door sport ontdekken dat ze ergens goed in zijn en erbij horen. Loes: “Veel jongeren denken dat succes alleen telt als je wint. Terwijl juist oefenen, fouten maken en doorgaan het zelfvertrouwen vergroten. Daar kan een coach actief bij helpen.”
Handige tips voor coaches
Loes benadrukt dat kleine gebaren en opmerkingen een groot verschil kunnen maken. “Als coach hoef je geen psycholoog te zijn. Het gaat erom dat je openstaat, luistert en jongeren het gevoel geeft dat ze het niet alleen hoeven te doen.”
Nuttige tips voor het verbeteren van mentale gezondheid van jongeren
- Geef complimenten voor de inspanning, niet alleen voor het resultaat.
- Vraag ook eens hoe het buiten de sport gaat (school, thuis, vrienden).
- Luister goed en geef geen ongevraagd advies.
- Maak pesten in het team bespreekbaar en stel samen duidelijke regels op.
- Ontwikkel een veilige sfeer waarin iedereen mag meedoen.
- Bespreek na wedstrijden niet alleen de uitslag, maar ook wat er goed ging.
Lees ook het artikel: Mentale klachten herkennen in de kleedkamer: 5 signalen voor trainers en leiders.
Of bekijk meer tips van het Mulier Instituut
Meer steun voor coaches en jongeren
In een gemiddeld elftal zitten 2 jongeren die dag in dag uit een zware wedstrijd spelen. Niet op het veld, maar in hun hoofd. Uitspreken wat je voelt, is niet altijd makkelijk. Dat kan flink eenzaam voelen. Terwijl een klein beetje support al een groot verschil maakt. Daarom zetten de KNVB en Zilveren Kruis zich samen in om mentale gezondheid bespreekbaar te maken. Heb je zelf support nodig of wil je graag support geven? Check www.onzichtbareblessure.nl voor tips, podcasts en apps die je hierbij helpen.
Loes Keijsers
Dit artikel is geschreven in samenwerking met prof. dr. Loes Keijsers. Loes is hoogleraar aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en doet onderzoek naar de mentale veerkracht van jongeren en hun relatie met belangrijke mensen in hun leven, zoals ouders en coaches. Ze onderzoekt hoe steun uit deze relaties kan helpen om stress, prestatiedruk en mentale klachten beter te begrijpen en te voorkomen.
