De drie stappen voor trainers: signaleren, praten en doorverwijzen
Geplaatst op 8 oktober 2025
| Een artikel als onderdeel van Onzichtbare blessure
| 4 minuten lezen
Een trainer leert jongeren niet alleen voetballen. Omdat je spelers wekelijks ziet tijdens trainingen en wedstrijden, vallen veranderingen vaak snel op. Misschien is iemand stiller dan normaal, zegt hij vaker af of reageert hij sneller boos. Zulke signalen kunnen betekenen dat er meer aan de hand is. Mentale klachten zijn niet altijd zichtbaar, maar als trainer sta je dicht bij jongeren en kun je daarom goed helpen. Volgens Wikke van Stam, sportpsycholoog en onderzoeker bij het Mulier Instituut, kun je met een paar eenvoudige stappen jongeren al helpen.”
Lees de samenvatting
Als trainer kun je veel betekenen voor de mentale gezondheid van jongeren. Ontdek drie praktische stappen waarmee je direct aan de slag kunt in jouw team.
- Leer hoe je mentale uitdagingen herkent en bespreekbaar maakt bij jongeren.
- Ontvang concrete tips om een veilige en open sfeer te creëren binnen het team.
- Ontdek hoe je als trainer jongeren helpt om sterker en veerkrachtiger te worden, zowel op als naast het veld.
Waarom trainers belangrijk zijn voor mentale steun
Een sportvereniging heeft meer invloed op de mentale gezondheid van jongeren dan vaak wordt gedacht. Uit onderzoek van het Mulier Instituut blijkt dat het sociale netwerk binnen een club werkt als extra vangnet (Mulier Instituut, 2023). Jongeren delen er niet alleen successen en plezier, maar ook teleurstellingen en zorgen. Daarbij spelen trainers een heel belangrijke rol. Ze zien jongeren elke week, vaak in situaties die spanning oproepen. Daardoor zijn zij goed in staat te herkennen wanneer het niet goed gaat. De aanpak van De Checkers laat zien dat trainers drie stappen kunnen zetten: signaleren, praten en doorverwijzen.
1. Signaleren: zie wat er verandert
De eerste stap is signaleren. Let als trainer op veranderingen in gedrag: een speler die stiller is, sneller boos reageert of opeens vaak afzegt. Zulke signalen kunnen wijzen op problemen thuis, op school of binnen het team. Wikke: “Je hoeft niet precies te weten wat er aan de hand is. Het opmerken dat er iets verandert, is al een belangrijke eerste stap.”
2. Praten: open het gesprek
Na signaleren volgt praten. Jongeren vertellen niet altijd uit zichzelf wat er aan de hand is. Een trainer kan het gesprek eenvoudig openen. Dat hoeft niet ingewikkeld te zijn:
- “Hoe gaat het echt met je?”
- “Ik merk dat je wat stiller bent, klopt dat?”
Wikke: “Het gaat er niet om dat je direct een oplossing hebt. Vaak is het belangrijkste dat je er bent en luistert.” Lees ook het artikel: Zo kunnen coaches bijdragen aan de mentale gezondheid van jongeren
3. Doorverwijzen: weet waar je moet zijn
Soms merk je dat een jongere meer steun nodig heeft dan jij kunt bieden. Dan is de derde stap: doorverwijzen. Dat kan naar ouders, school of een professionele hulpverlener zijn. Wikke: “Trainers hoeven geen psychologen te zijn. Hun kracht zit in dicht bij jongeren staan én weten wanneer het tijd is om iemand anders om hulp te vragen.”
Support op en naast het veld
In een gemiddeld elftal zitten 2 jongeren die dag in dag uit een zware wedstrijd spelen. Niet op het veld, maar in hun hoofd. Uitspreken wat je voelt, is niet altijd makkelijk. Dat kan flink eenzaam voelen. Terwijl een klein beetje support al een groot verschil maakt. Daarom zetten de KNVB en Zilveren Kruis zich samen in om mentale gezondheid bespreekbaar te maken. Heb je zelf support nodig of wil je graag support geven? Check www.onzichtbareblessure.nl voor tips, podcasts en apps die je hierbij helpen.
Wikke van Stam
Dit artikel is geschreven in samenwerking met Wikke van Stam. Wikke is sportpsycholoog en senior onderzoeker bij het Mulier Instituut. Ze onderzoekt hoe sport en bewegen jongeren helpen bij hun motivatie en mentale gezondheid.
