Waarom een koolhydraatarm dieet niet voor iedereen een goed idee is

Het is natuurlijk een briljant idee: het skippen van de meest saaie etenswaren uit ons dieet en voila: de kilo’s vliegen eraf. Want zonder rijst, pasta en granen blijft er genoeg lekkers te eten over. En dus hebben we allemaal een kennis die geen brood meer eet en een salade meebrengt naar het werk. Vrienden die tijdens een etentje in een restaurant de frieten aan zich voorbij laten gaan en alleen een stukje vlees en groenten bestellen. Het is steeds normaler geworden om geen koolhydraten te eten. “Ik kan alles eten wat ik lekker vind,” zeggen ze opgewekt. “Ik laat alleen de niet-boeiende dingen staan.”

Schrappen dan maar?

De gedachte erachter is begrijpelijk: suiker is een verschijningsvorm van koolhydraten. Suikers maken dik en dik is ongezond. Dat klopt, vindt ook emeritus hoogleraar Innovatie in Gezonde Voeding Fred Brouns van de Universiteit Maastricht. “Dat een zo laag mogelijke inname van suiker het risico op overgewicht en diabetes vermindert, staat buiten kijf. Een koolhydraatarm dieet wordt vaak aanbevolen aan mensen met diabetes type 2. Daar leidt dit dieet tot snelle resultaten zoals een verminderde hyperglycemie.”

De vraag is ook of iedereen koolhydraten volledig moet schrappen uit zijn voedingspatroon. Want afgezien van het feit dat koolhydraten lekker zijn, hebben we ze ook nodig. Brouns: “Uit ons onderzoek blijkt, dat een koolhydraatarm dieet (ook wel ketogeen dieet genoemd) tot ongunstige effecten kan leiden. Vooral de lage hoeveelheid vezels en het hoge vetgehalte van een koolhydraatarm dieet leiden tot ongunstige invloeden op de darmflora.”

Moeilijk vol te houden

Daarbij is een koolhydraatarm dieet ook heel moeilijk vol te houden en is het risico groter om na zo’n dieet juist weer snel naar de koolhydraten te grijpen. “Er zijn op dit moment eigenlijk geen betrouwbare gegevens beschikbaar over de gezondheidsvoordelen van een zeer koolhydraatarm dieet op de lange termijn,” benadrukt Brouns. Uit internationaal onderzoek komt ook het beeld naar voren dat een koolhydraatarm dieet niet wordt aanbevolen.

Een gebalanceerd dieet

Een beter idee is het om het eetpatroon bij te stellen in plaats van extreem te veranderen. Twee volkoren boterhammen en wat volkorenpasta of -rijst bij het avondeten (100 tot 150 gram koolhydraten per dag) is een stuk beter vol te houden en vanwege de vezels is het ook beter voor de darmen. Brouns: “Belangrijk daarbij is dan wel dat er sprake is van het kiezen van koolhydraatbronnen met een hoog vezelgehalte en vooral onverzadigde vetbronnen. Maar het meest effectief in het voorkomen van overgewicht en diabetes is een gelijktijdige aanpassing van meerdere leefstijlfactoren. Denk daarbij naast gezond eten ook aan kwantitatief minder eten, stoppen met roken, matig alcoholgebruik en meer beweging.”

Kies altijd voor een eetpatroon dat past bij jouw specifieke situatie. Voor sommige doelgroepen, zoals voor mensen met diabetes, kan een specifiek advies gelden. In die gevallen is het altijd verstandig om eerst te overleggen met je arts of diëtist voor je grote aanpassingen doet in je eetpatroon.