Vrijheid, verantwoordelijkheid, broederschap Waarom dit het moment is voor een nieuwe stijl van leidinggeven in je organisatie
Bedrijven vragen meer van hun medewerkers en medewerkers vragen meer van hun leidinggevenden. Veel thuissituaties zien er al wat anders uit, en straks keert ook buitenshuis onze vertrouwde omgeving niet direct terug. Het zijn - we kiezen maar voor een veerkrachtig woord - uitdagende tijden: voor medewerkers, voor leidinggevenden en voor organisaties. Organisaties waarvan veel het nu moeilijker hebben en misschien wel mensen moeten ontslaan. Wat zeg je dan als leidinggevende? Zeg je, als we zo doorgaan, redden we het niet en moeten we een deel van jullie laten gaan? Of biedt deze bijzondere periode ruimte voor een ander soort aanpak?
Vanuit Corporate Rebels deelt Pim zijn kennis over succesvol leiderschap met bedrijven die werk leuker willen maken. De afgelopen weken sprak hij veel mensen die de switch naar thuiswerken moesten maken: ‘Ineens zat iedereen thuis, zonder collega’s. Doordat niemand wist hoe het zou gaan, zag je dat medewerkers en leidinggevenden in de eerste weken sterk focusten op geruststellen. Thuiswerken? Dat kunnen we wel! En dat doen we zo en zo. Inmiddels ligt die eerste schrikreactie achter ons en zijn we minder panisch. Veel mensen voelen dat we ook zonder lijstjes wel weten hoe dit moet en merken zelfs dat het natuurlijker gaat dan ze hadden gedacht.’
Focus op output
Vertrouwen dat het wel goed zal gaan, is niet overal vanzelfsprekend. Bijvoorbeeld in de Verenigde Staten waar de afgelopen maanden de verkoop van spy software is gestegen. Bedrijven kunnen via de software controleren of hun medewerkers minder mailen dan normaal en hun toetsaanslagen monitoren. Worden er vertrouwde gegevens verstuurd? Dan gaat er een belletje af, omdat dergelijk verdacht gedrag kan wijzen op een medewerker die er vandoor wil gaan met klantaccounts. Deze negatieve en zelfs angstige voorbeelden van controle slaan volgens Pim de plank volledig mis: ‘Je hoeft niet te kijken naar wat iemand doet of hoe lang iemand online is. Focus op de kwaliteit van de output en spreek met elkaar af wie wat oplevert.’
No freewheeling
Thuiswerken of niet op iemands uren letten, is beslist geen vrijbrief voor medewerkers. ‘Alleen vrijheid geven met kom maar wanneer je wil, werkt niet’, vertelt Pim. ‘Kom wanneer je wil, maar ik verwacht wel dit en dit van je, werkt wel. Zo voorkom je freewheeling en een chaotische omgeving waarin vrijheid wordt misbruikt. Vrijheid en verantwoordelijkheid gaan hand in hand en houden elkaar in balans: als je medewerkers het gevoel geeft dat ze bij kunnen dragen met hun productiviteit, motiveert dat. Sterker nog; de vrijheid geeft juist extra kracht.’ Volgens Pim is deze stijl van leidinggeven niet alleen nu een ‘wondermiddel’, maar ook buiten coronatijd dé manier om productiviteit te verhogen: ‘Alle organisaties die met succes een vooruitstrevend beleid neerzetten, zetten de stap naar vrijheid en verantwoordelijkheid.’ Als jij die ambitie hebt voor jouw organisatie, lijkt deze thuiswerkperiode dus het ideale moment om hier op een natuurlijke manier mee aan de slag te gaan: aanpassen of veranderen moeten jij en je medewerkers immers toch al!
Sociale controle
Nu we een aantal weken onderweg zijn en die weken zelfs al maanden kunnen noemen, merkt Pim dat de sociale controle binnen organisaties afneemt. Sociale controle lijkt misschien negatief, maar de controle heeft een positieve functie: ‘Je moet een idee hebben van hoe het met iedereen gaat. Alle succesvolle organisaties checken regelmatig in bij medewerkers. Niet om te vragen hoe ver ze zijn of wat ze doen, maar om te vragen hoe het gaat. Bijvoorbeeld tijdens een vast moment voor koffie, waarin het niet over werk gaat. En die rol van inchecken ligt niet alleen bij leidinggevenden; het team pakt deze sociale verantwoordelijkheid samen op: hoe voelt iedereen zich? Wie gaat waar mee aan de slag? In deze periode moeten we goed op elkaar blijven letten.’Deze situatie is niet normaal
Misschien heb je je handen nu al vol aan jezelf of je familie... en dan zijn de verwachtingen op werk ook nóg hoger. Vragen we niet te veel van onze medewerkers? ‘Als leidinggevende mag je uitstralen: het zijn geen normale tijden. Je mag het nu anders doen. Als je het rustiger aan moet doen, is dat oké’, legt Pim uit. ‘Er is een wat verzorgende en meer open houding nodig van leidinggevenden. Naar medewerkers die even minder hard rennen, maar ook naar de medewerkers die hun collega’s ondersteunen door extra (hard) te werken. Ook die laatste groep verdient duidelijke afspraken en een vorm van beloning.’20% ontslaan, of…
Pim pleit ervoor dat je - ook als het slecht gaat met je organisatie - zo open mogelijk moet zijn, ‘straal uit dat je dit samen moeten oplossen’. Als voorbeeld noemt hij het Amerikaanse creditcard processing bedrijf Gravity Payments, dat aan haar medewerkers communiceerde: als we zo doorgaan redden we het niet. Of we moeten 20% ontslaan, of we moeten samen een andere oplossing bedenken. Wat willen jullie? Pim: ‘Ze durfden de bal bij medewerkers neer te leggen en haalden input uit de 1-op-1-gesprekken. De medewerkers stelden toen salarisverlaging voor, tenzij dit voor iemand echt niet mogelijk was.’ Dat medewerkers vindingrijk worden in zo’n situatie begrijpt hij goed: ‘Als mensen met het zwaard van Damocles boven hun hoofd mogen afwachten óf betrokken worden en ideeën aan mogen dragen, dan kiezen ze vaak dat laatste. Mensen zijn bereid samen iets te doen. Op dat soort belangrijke kruispunten oogst je de cultuur die je al maanden -of zelfs jaren- hebt gezaaid. Hopelijk is de oogst binnen je organisatie de afgelopen tijd er één die uitgaat van samen de schouders eronder. Want als je zo’n cultuur weet te creëren, mag je heel trots zijn op je organisatie en medewerkers.’
Volg ons op LinkedIn
Laat je inspireren en praat mee over actuele onderwerpen.