Ploegendienstmedewerkers zonder klachten de nacht door

Voor sommige collega’s was het echt een eyeopener
- Ton Tunders en Edwin Ernest, medewerkers ploegendienst SABIC
Slecht slapen door nachtwerk
Ton Tunders en Edwin Ernest zijn 2 van de 530 medewerkers die regelmatig in de nacht werken voor SABIC in Bergen op Zoom. Ze doen dit graag. Geen werkdag is hetzelfde. ‘Het ploegendienstschema is opbouwend. Dus ik zit nu in de ochtend, morgen ga ik naar de avonddienst en dan eindig ik in de nacht’, aldus Edwin, die op het laboratorium en de mengvloer werkt. Het werk kan niet stoppen, legt hij uit. ‘We kunnen niet vrijdagmiddag om 17:00 de schakelaar omzetten en de machine dan maandagmorgen weer opstarten.’ Maar een nacht doorwerken betekent ook een hoger risico op buikklachten, vermoeidheid, ouderdomssuiker, overgewicht en hart- en vaatziekten. Ton, chemisch operator, erkent de invloed van het nachtwerk: ‘Het is zwaar. Ik kom thuis en slaap overdag slecht. Dan ben ik ’s avonds zo moe en slaperig... en met een beetje pech ook nog chagrijnig. Ik maak geen afspraken voor daarna en ga niet naar verjaardagen. Ik lig alleen thuis op bed en probeer te slapen. Meestal lukt dat maar een paar uurtjes.’
Ton Tunders, medewerker ploegendienst SABIC
Workshops en een app
Edwin en Ton hebben beiden last van slaaptekort en energiegebrek. Ton: ‘Ik werk al meer dan 30 jaar in de ploegendienst. Fantastisch, maar ik word ouder en merk dat ik de nachtdiensten moeilijker trek. Daarom heb ik ook meegedaan aan Gezond de klok Rond. Edwin en Ton volgden workshops over het bioritme en gebruikten 3 maanden een app die onder andere voedingstips geeft. Edwin: ‘Ik houd van gezond bezig zijn, dus ik dacht meteen: hier heb ik echt wat aan. De workshops waren nuttig en vooral de combinatie met de app was interessant. In een tijdslijn kregen we tips, wat we hoe laat konden eten. Een stuk fruit of een yoghurtje, bijvoorbeeld. Heel handig en voor ieder wat wils. Je kon er ook recepten vinden – een leuke bijkomstigheid.’ Ton: ‘Ja, de app was goed! Ik heb een paar recepten doorgenomen en er mijn eigen draai aan gegeven.’
Meer bewust van de eigen gezondheid
Edwin was altijd al bezig met zijn gezondheid. ‘Ik voelde eigenlijk altijd al aan wat ik wel en niet kon eten in de nacht, maar kreeg nu uitgelegd hoe de biologische klok werkt. Daar leer je van. Voor sommige collega’s was het echt een eyeopener.’ Ook Ton vond het leerzaam. ‘Als ik tegenwoordig thuiskom, rond een uur of 8, ga ik eerst ontbijten. Daarna slapen. Nu slaap ik iets beter en word ik niet wakker van de trek.’ Edwin vult aan: ‘Het komt in je ritme, in je systeem’.
In gesprek met andere collega’s
Ton en Edwin gaan ook met andere collega’s het gesprek over voeding aan. ‘Soms werd ik raar aangekeken door anderen die niet meededen met het programma’, zegt Edwin. ‘Zij zaten aan de pasta of Chinees. Dan vroegen ze: heb je geen zin in een bak bami? Ik ben zelf ook niet heilig. Heel soms neem ik een kroket in de nacht. Maar ik weet wel: het is niet goed, ik kan erdoor gaan tollen in bed. Ik weet wat het kost.’ Het programma heeft ook Ton sterker gemaakt, zegt hij. ‘Als collega’s in de nacht een bak bami wegwerken, eet ik een soepje. Ik wil oud worden.’
Meer weten over Gezond de klok Rond?
Werken in de nacht verstoort het bioritme. Daarom startte SABIC samen met Zilveren Kruis een initiatief om nachtwerkers bewuster te laten eten en slapen. Dit werd Gezond de klok Rond. U leest meer over dit initiatief in een interview met Henri Hendrickx en Elly Kaldenberg: Het belang van bioritme voor ploegendienstmedewerkers.
Laat je inspireren

Van praten naar doen: overheid en bedrijven op de bres tegen werkstress
De overheid signaleert toenemende uitval door mentale overbelasting onder jongwerkenden. Annemarie Koks van het ministerie van SZW duidt de cijfers: maar liefst een kwart van de jongwerkenden heeft burn-outklachten. "Voor een onderwerp als dit, dat je niet met wetgeving kunt oplossen, moet je het van publiek-private samenwerking hebben."

Mentaal welzijn jongwerkenden: van vraagstuk naar handvatten
Directeur Petra van de Goorbergh van De Argumentenfabriek schetst in deel 2 van dit drieluik de paradox van een “uitzonderlijk welvarend land met alsmaar stijgend mentaal verzuim”. Hoe zorgt zij in haar eigen organisatie dat jonge medewerkers, ondanks een steile leercurve en pittige projecten, overeind blijven?

Mentaal welzijn jongwerkenden
Kun je nog rationele beslissingen nemen met een brok in je keel? Marco Maasse van het Leger des Heils koppelt zijn persoonlijke ervaring met overbelasting door werkdruk en een crisissituatie thuis aan de bredere problematiek van mentaal welzijn.