Mentaal welzijn jongwerkenden: van vraagstuk naar handvatten

“In 2018 zijn we vanuit die paradox gestart met een denktank. Stip aan de horizon: een mentaal krachtig Nederland in 2050. Als Argumentenfabriek zijn we dus al een tijdje bezig met dit thema. Samen met tal van publieke en private partijen kwamen we tot een denkkader voor mentale vooruitgang op alle niveaus: van het individu en het gezin tot de organisatie en ten slotte de samenleving als geheel.”

We laten de mensen om wie het gaat aan het woord

“Als vaste partner van de denktank had het ministerie van SZW behoefte aan direct contact met werkgevers over dit onderwerp. Het debat was bedoeld om die brug te slaan – om thema’s en concrete behoeften van werkgevers en jonge werkenden zelf in kaart te brengen – door hen zelf aan het woord te laten. Vandaar dat we kozen voor een panel met werkgevers, enkele van hun medewerkers, oud-studenten en een wetenschapper die specifiek onderzoek doet naar mbo-geschoolden.”

Veilige werkomgeving is geen geringe uitdaging

“De uitkomsten hebben we verwerkt in een kaart met verbetervoorstellen (pdf) voor alle betrokken partijen. Praktische tips en handvatten voor werkgevers, opleiders, jongwerkenden en de overheid. “Ook in ons eigen team bij De Argumentenfabriek besteden we hier veel aandacht aan. Je wil weten hoe het met mensen gaat, wat voor hen werkt en waar het eventueel knelt. Het maakt weinig uit of je een grote organisatie bent, of een mkb-bedrijf zoals wij met bijna 30 mensen. Een veilige werkomgeving is overal belangrijk, en een open cultuur maak je met elkaar. Nieuwe, jonge mensen hebben een steile leercurve. Ze werken voor klanten en zitten in tal van projecten. Dat is soms best pittig, zeker als het je 1e baan is. Ze worstelen met perceptie; hoe anderen hen zien, met het nakomen van afspraken, en de sociale dynamiek in een groep. Daarom zijn we jaren geleden begonnen met progressiecoaches – net als bij het Leger des Heils – en krijgt iedere nieuwe medewerker een buddy. Dat verlaagt de drempel om het over de lastige dingen te hebben.”

Werken aan welzijn doe je samen

“Vaak is een aanpak voor mentale klachten gericht op het individu, zoals een mindfulnesstraining of coaching. De medewerker moet sterker worden; eigen regie is het toverwoord. Persoonlijk krijg ik inmiddels een beetje jeuk van die term. Het legt de verantwoordelijkheid te eenzijdig bij de medewerker. Als eigen regie in de praktijk betekent dat je als organisatie van alles over de schutting gooit naar de medewerker, dan is dat niet hoe het moet. Werken aan welzijn is wederkerig; je doet het samen. Als organisatie ben je verantwoordelijk voor het creëren van een cultuur waarin mensen zich veilig voelen en zich kwetsbaar durven op te stellen. Daar moet je je organisatie op inrichten, want je kunt van iemand niet verwachten mentaal weerbaar te zijn in een onveilige omgeving. We zijn bij De Argumentenfabriek een beweging gestart om Nederland mentaal krachtiger te maken. We weten er dus echt veel van, maar ook voor mij is het in de praktijk soms lastig om goed met elkaar het gesprek te voeren als iemand niet lekker in zijn vel zit. Maar met aandacht voor elkaar kom je er altijd wel uit.”

“De kaart met tips voor jongwerkenden is het eindproduct van dit debat. Onze hoop is natuurlijk dat werkgevers en jonge medewerkers ermee aan de slag kunnen. Maar ons werk stopt daar niet. Onze ambitie is om hier een vervolg aan te geven, als 1 van de opiniemakers op dit thema. Samen met Zilveren Kruis, ministeries, werkgevers, medewerkers en andere partijen. Met een nieuw debat volgend jaar en het verder uitwerken van verbetervoorstellen. Zodat we blijven bewegen richting ons doel: een mentaal krachtig Nederland.”