Samen werken aan verzuim

Nieuwe rol van de bedrijfsarts

Voor verzuimpreventie is het in eerste plaats cruciaal dat een organisatie goed wordt ondersteund en geadviseerd door iemand met veel kennis van arbeid en gezondheid. Zowel de Arbowet als de Wet verbetering poortwachter stellen daarom dat elke organisatie wordt bijgestaan door een bedrijfsarts. Het bijdragen aan gezonde en veilige arbeidsomstandigheden was al een taak van de bedrijfsarts. In de Arbowet staat dat de bedrijfsarts niet alleen ondersteunt bij het opstellen van preventie- en verzuimbeleid en re-integratie, maar ook adviseert over preventieve maatregelen. Daarnaast heeft iedere medewerker het recht om zonder toestemming van de organisatie de bedrijfsarts te bezoeken, met als doel het voorkomen van klachten en verzuim. Ook moet de bedrijfsarts iedere werkplek kunnen bezoeken om zo een organisatie beter te leren kennen. En wanneer de medewerker twijfelt aan de juistheid van het door de bedrijfsarts gegeven advies, kan hij een second opinion van een andere bedrijfsarts aanvragen.

Preventie van verzuim

De belangrijkste taken van een bedrijfsarts zijn om beroepsziekten en arbeidsgebonden aandoeningen te voorkomen en om medewerkers te begeleiden wanneer ze ziek zijn. Als het gaat om preventie zijn er drie niveaus te onderscheiden: primaire, secundaire en tertiaire preventie. Het voornaamste doel is te zorgen dat mensen gezond blijven en ziekten worden voorkomen. Dit valt onder primaire preventie van verzuim. De bedrijfsarts richt zich dan op het voorkomen van gezondheidsproblemen. Bij secundaire preventie van verzuim zoals voorgeschreven in de Wet verbetering poortwachter ligt de focus op schadebeperking en snelle re-integratie. Tertiaire preventie voorkomt complicaties en wil voorkomen dat de ziekten of afwijkingen verergeren. 

Hoe vitaler, hoe productiever

Het bestrijden van verzuim heeft vooral te maken met goed werkgever- en leiderschap. Wanneer een organisatie gezond onderneemt – en dus waakt over de fysieke en mentale gesteldheid van haar medewerkers – slinkt de kans op uitval aanzienlijk. Steeds vaker komt het voor dat medewerkers niet lekker in hun vel zitten, vanwege stress op het werk of thuis. Het gevolg is dat zij zich ziek melden, want stress kan een behoorlijke invloed hebben op de mentale of fysieke gezondheid. Wanneer medewerkers lekker in hun vel zitten, zijn zij productiever, minder vaak ziek en langer werkzaam voor een organisatie. Wanneer de werkomgeving medewerkers voldoende inspireert en enthousiasmeert om gezond en vitaal te leven, helpt hen dat om vitaal te zijn op hun werk.

Gezondheid is gedeelde verantwoordelijkheid

Iedereen heeft belang bij een laag verzuim. Het is daarom een gedeelde verantwoordelijkheid van de medewerker, de leidinggevende en de organisatie. De eigen regie van medewerkers speelt een belangrijke rol in hun gezondheid en vitaliteit. Een medewerker heeft de verantwoordelijkheid om zo goed mogelijk op zichzelf te passen en te waarborgen dat zijn prestaties op niveau blijven. En een organisatie mag zich best bemoeien met de gezondheid van haar medewerkers, zo wijst onderzoek onder medewerkers uit. Zeker wanneer hun fysieke en mentale gesteldheid het werk op een negatieve manier beïnvloedt. Dat betekent wel dat de organisatie alert is op signalen en hier adequaat reageert door bijvoorbeeld op tijd een bedrijfsarts in te schakelen.

Verzuim verkorten

Wanneer een medewerker zich ziek meldt, kijkt een leidinggevende eerst samen met de medewerker of de ziekte ook tot verzuim moet leiden. Als dit het geval is, is het van belang dat de leidinggevende het gesprek aangaat en de medewerker op een vertrouwelijke manier begeleidt. Als dit niet het geval is, gaat het erom dat de leidinggevende snel en goed reageert op de potentiële uitval van een medewerker. Bijvoorbeeld door een duurzaam deelherstel of re-integratie te bevorderen. Dat is niet alleen in het belang van de organisatie, maar ook van de medewerker. Wanneer een medewerker aansluiting houdt met de organisatie en kan blijven werken – ook al is dat tijdelijk met een beperking – draagt dit bij aan het herstel. Een medewerker die is uitgevallen door ziekte of die stress ondervindt van zijn eigen werk, kan wellicht een andere klus uitvoeren. Als het niet mogelijk is om tijdelijk ander werk uit te voeren, dan is het zaak dat de medewerker betrokken blijft bij de organisatie. Een leidinggevende kan een medewerker uitnodigen voor een kop koffie. Dit helpt hem om te praten over de situatie en steun te krijgen van collega’s.

De arbeidsexpert als brug tussen artsen

Een arbeidsexpert neemt een steeds belangrijkere plaats in als het gaat om verzuimpreventie en gezondheidsmanagement. Zo bevordert de arbeidsexpert de communicatie tussen huis- en bedrijfsarts. Want hoewel ieder van hen zich bezighoudt met het bieden van hulp aan patiënten, verschillen de benaderingen van een huis- en bedrijfsarts wel van elkaar. Een huisarts kijkt naar een behandeling, terwijl een bedrijfsarts meer kijkt naar de mogelijkheden om te werken. Dit verschil kan verwarrend zijn voor een medewerker, zeker omdat hij volgens de wetgeving genoodzaakt is het advies van een bedrijfsarts op te volgen. Het doel van een arbeidsexpert is om die onduidelijkheid weg te nemen. In de praktijk werkt dat als volgt. Een huisarts schakelt de hulp in van de arbeidsexpert om zijn patiënt te helpen. Daarbij blijft de patiënt anoniem. Vervolgens kan de expert de huisarts bijstaan bij arbeidsgerelateerde problemen en bijvoorbeeld uitleg bieden rondom wet- en regelgeving. Ook helpt de arbeidsexpert de huisarts bij het vinden van de bedrijfsarts van zijn patiënt en zoekt hij continu naar een advies waar alle partijen bij gebaat zijn.

Waardevolle gezondheidsoplossing

De rol van de arbeidsexpert is dus informerend en adviserend. Zo kan een oplossing worden gevonden die optimaal is voor medewerker en organisatie. Hiervoor is het noodzakelijk dat de medewerker zich verantwoordelijk voelt voor zijn gezondheid en vitaliteit. En dat de organisatie en de leidinggevenden ondersteuning bieden, want soms kan de medewerker het niet alleen. Als de omgeving verandert, verandert namelijk ook de medewerker. Wanneer een medewerker gezond is en goed in zijn vel zit, draagt dit bij aan zijn welzijn en productiviteit.

Lees ook