Maak mantelzorg bespreekbaar

‘Het thema mantelzorg komt vaak ter sprake tijdens voortgangsgesprekken. Maar alleen als we daar specifiek op doorvragen. Eigenlijk is het dan al te laat’, begint Arij. ‘Terwijl verminderde werkprestaties of verzuim vaak gevolg zijn van een verstoring in de werk en privébalans. Hoe kunnen onze medewerkers zorg dragen en werken, zonder dat het één ten koste gaat van het ander? Daar wilden we beter in gaan faciliteren.’

Samen met een Gezond Ondernemen consultant van Zilveren Kruis werd de basis gelegd voor het mantelzorgbeleid. Arij: ‘de consultant helpt onze verzuimdata inzichtelijk te maken. Samen met de collegae, bedrijfsarts, bedrijfsmaatschappelijk werk en de bedrijfsfysiotherapeut bespreken we deze data en bepalen we de speerpunten van ons beleid. Transparante communicatie en het bieden van maatwerkoplossingen zijn daarbij van belang. Medewerkers die mantelzorg verlenen hebben namelijk behoefte aan een veilige werkplek waar open over mantelzorg gesproken wordt.’

Als medewerkers open durven te praten over mantelzorg kan actief worden gewerkt aan passende oplossingen. Medewerkers worden daarom gestimuleerd in het delen van hun ervaringen: ‘Door verhalen te delen ontstaan nieuwe inzichten en treedt er herkenning op’, legt Arij uit. ‘Deze openheid is alleen mogelijk in een veilige omgeving. Daarom wordt ook een beroep gedaan op de leidinggevenden, ze moeten in staat zijn om de talenten en krachten binnen een team tot ontwikkeling te brengen. Hun rol krijgt in toenemende mate een ondersteunend en coachend karakter. Soms gaat dat met vallen en opstaan. Net als bij mantelzorg vergt het namelijk net even andere energie. We moeten het samen doen.’

Mantelzorgafspraken zijn deels vastgelegd in de cao. Medewerkers kunnen in afstemming met hun leidinggevenden inzetbaarheidsuren of zorgverlof opnemen. Arij: ‘Van een veilig klimaat moet wél de stap worden gezet naar concrete oplossingen. Of ik hier een voorbeeld van kan geven? Een docent van NHL verleent mantelzorg in een dorp waar studenten stage lopen. Door onderlinge afstemming kan hij zowel contacten onderhouden bij deze stageplaats evenals zorg verlenen. Dat is echt maatwerk, iedereen is erbij gebaat.’

De signalen vanaf de werkvloer zijn overwegend positief. Toch is nog niet iedereen onverminderd enthousiast. Arij: ‘Ondersteuning bieden bij mantelzorg kan ervaren worden als bemoeienis met iemands privéleven. Wel zien we dat mantelzorgers steeds meer voor zichzelf opkomen. Met workshops en coaching helpen we onze medewerkers. Weet je wat ik echt mooi vind? Dat we steeds meer richting preventie gaan.’

‘We willen het bewustzijn van onze medewerkers blijvend verhogen. Dit is een natuurlijk proces waarbij we mantelzorg willen agenderen in het gesprek met de leidinggevende en teams. Onze leidinggevenden stimuleren we om een coachende rol uit te dragen. Zij staan in principe aan de basis van de veilige omgeving waar mantelzorg bespreekbaar wordt. Vervolgens moeten de teams hier verder invulling aan geven. De gesprekscyclus in het kader van coachen, belonen en beoordelen biedt een instrument om mantelzorg te bespreken. De inzet van duurzame inzetbaarheidsuren is daarbinnen onderdeel van het gesprek. Best practices op het gebied van mantelzorg blijven we natuurlijk delen, totdat iedereen het weet en ook zo ervaart: mantelzorg is bespreekbaar!’