Hoe je als sportcoach jongeren met faalangst en druk zelfvertrouwen geeft
Geplaatst op 8 October 2025
| Een artikel als onderdeel van Onzichtbare blessure
| 2 minuten lezen
Een penalty missen. Een fout maken waardoor je team verliest. Of steeds weer de bal verkeerd raken tijdens een training. Voor jongeren kunnen dit spannende momenten zijn. Soms zo groot dat ze bang worden om opnieuw fouten te maken. Faalangst kan dan het plezier in sport wegnemen. Volgens Wikke van Stam, sportpsycholoog en onderzoeker bij het Mulier Instituut, kunnen sportcoaches juist hier goed helpen. Door te praten over spanning, druk te verlagen en plezier centraal te stellen, groeit het zelfvertrouwen van jongeren.
Lees de samenvatting
Ontdek hoe sportcoaches jongeren helpen om met meer zelfvertrouwen en plezier te sporten.
- Faalangst kan jongeren belemmeren in hun ontwikkeling, zowel op als naast het veld.
- Sportcoaches spelen een belangrijke rol in het herkennen en bespreekbaar maken van faalangst.
- Lees hoe coaches jongeren ondersteunen bij het omgaan met prestatiedruk en onzekerheid.
- Inspirerende voorbeelden laten zien hoe positieve begeleiding het verschil maakt.
Faalangst herkennen in sport
Faalangst betekent dat iemand bang is om fouten te maken of anderen teleur te stellen. Zelfs na een goede voorbereiding kan die angst zo groot zijn, dat een jongere vastloopt of in paniek raakt. Wikke: “Tijdens sporten leren jongeren omgaan met spanning. Het mooie is dat ze ervaren dat spanning tijdelijk is: na inspanning volgt ontspanning. Dat inzicht helpt hen ook buiten het veld.”
Als coach kun je helpen door fouten normaal te maken. Benoem dat ze bij sport horen en dat juist proberen, falen én opnieuw proberen de manier is om beter te worden.
Lees ook het artikel: De drie stappen voor trainers: signaleren, praten en doorverwijzen
Druk verlagen op het veld
Veel jongeren ervaren druk: van school, sociale media, ouders en soms ook van hun sport. Als sport alleen draait om winnen, wordt die druk nog groter. Wikke: “Plezier is de basis. Als jongeren plezier ervaren, blijven ze gemotiveerd en ontwikkelen ze zelfvertrouwen. Wanneer de nadruk alleen ligt op winnen, verdwijnt dat plezier en daarmee ook de motivatie.”
Tips voor coaches om druk te verlagen
- Gebruik spelvormen waarin plezier vooropstaat.
- Stel kleine, haalbare doelen.
- Bespreek niet alleen de uitslag, maar ook wat goed ging.
- Waardeer de inspanning meer dan de score.
Zo groeit zelfvertrouwen in sport
Zelfvertrouwen bouw je niet alleen op door te winnen, maar vooral door steun en positieve ervaringen. Sport is een ideale plek om dit te oefenen. Wikke benadrukt de sociale kracht: “In een team leren jongeren samenwerken, elkaar steunen en samen omgaan met winst en verlies. Dat geeft zelfvertrouwen en maakt hen veerkrachtiger.”
Ook bij individuele sporten kunnen jongeren groeien. Door persoonlijke grenzen te verleggen en trots te zijn op hun inspanning, voelen ze zich sterker. Als coach kun je dit stimuleren door jongeren te betrekken bij beslissingen, complimenten te geven voor inspanning en een veilige sfeer te creëren waarin fouten maken mag.
Lees ook het artikel: Waarom teamsport jongeren mentaal sterker maakt
Meer steun voor coaches en jongeren
In een gemiddeld elftal zitten 2 jongeren die dag in dag uit een zware wedstrijd spelen. Niet op het veld, maar in hun hoofd. Uitspreken wat je voelt, is niet altijd makkelijk. Dat kan flink eenzaam voelen. Terwijl een klein beetje support al een groot verschil maakt. Daarom zetten de KNVB en Zilveren Kruis zich samen in om mentale gezondheid bespreekbaar te maken. Heb je zelf support nodig of wil je graag support geven? Check www.onzichtbareblessure.nl voor tips, podcasts en apps die je hierbij helpen.
Wikke van Stam
Dit artikel is geschreven in samenwerking met Wikke van Stam. Wikke is sportpsycholoog en senior onderzoeker bij het Mulier Instituut. Ze onderzoekt hoe sport en bewegen jongeren helpen bij hun motivatie en mentale gezondheid.
