Van zorg naar gezondheid: dromen, denken, doen
10 essentiële punten voor consistente versterking van goede, betaalbare en
toegankelijke zorg voor de toekomst.
In Nederland neemt de druk op de zorg toe door vergrijzing en personeelsgebrek. We staan voor grote uitdagingen en noodzakelijke veranderingen. We zien ook dat we een vitaal en goed functionerend stelsel hebben dat bestand bleek tegen een grote crisis. Het is de kunst om het goede te behouden en versterking aan te brengen waar nodig. Zilveren Kruis wil graag bijdragen aan deze noodzakelijke veranderingen en geeft de bewindslieden van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport graag 10 aanbevelingen mee voor de komende kabinetsperiode.
De 10 aanbevelingen zijn gemaakt in aanvulling op ons Manifest
In het Manifest beschrijven we 5 essentiële veranderingen die in samenhang met elkaar gezondheid en zorg dichterbij en de juiste zorg op de juiste plek brengen. Ook geven we aan wat wij, samen met zorgaanbieders, gemeenten en werkgevers doen om deze veranderingen in beweging te zetten en te versnellen. En welke randvoorwaarden kunnen helpen om deze beweging te versterken.
De 10 aanbevelingen zijn de uitkomst van gesprekken met ervaringsdeskundigen en experts over de 3 meest impactvolle veranderingen in de zorg: digitalisering, preventie en langer zelfstandig thuis wonen.
1. Zorgakkoorden afstemmen
Stem het Integraal Zorgakkoord voor de Zorgverzekeringswet, het Preventieakkoord en het Woon-Zorg-akkoord op elkaar af. Zo kunnen digitalisering van zorg, preventie en langer zelfstandig thuis wonen elkaar versterken en alle 3 effectiever bijdragen aan hetzelfde doel: goede, betaalbare en toegankelijke zorg en de juiste zorg op de juiste plek.
2. Inzet digitale zorg versnellen
Geef maatregelen voor de versnelling van de implementatie, opschaling en financiering van digitale toepassingen een belangrijke plek in het zorgbeleid voor de komende kabinetsperiode. De inzet van digitale zorg heeft immers een grote, positieve impact op de ambitie om ‘de juiste zorg op de juiste plek’ en ‘zorg dichterbij’ te brengen. Dit is een kans die we samen kunnen benutten.
3. Open gegevensuitwisseling realiseren
Maak daadwerkelijk open gegevensuitwisseling mogelijk door een uniforme data-infrastructuur op basis van een beperkt aantal open systemen. Want alleen met een open, uniforme data-infrastructuur is het mogelijk om echt data te delen, op het moment en de plek dat het nodig is. Nederland loopt met gegevensuitwisseling in de zorg sterk achter op omringende landen. Meer regie vanuit de overheid en minder vrijblijvendheid op dit punt is nuttig en nodig.
4. Juridische belemmeringen wegnemen
Neem de juridische belemmeringen weg - in casu de zéér strikte interpretatie van de Europese Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) - die nu een effectief én verantwoord gebruik van data voor het realiseren van verschillende gezondheidsdoelen belemmert. Knelpunten doen zich bijvoorbeeld voor bij spiegelinformatie, regiobeelden, kwaliteitsmeting en – verbetering. De direct betrokken ministeries van VWS, Economische zaken en Justitie en Veiligheid moeten hiervoor met elkaar samenwerken.
5. Keuzerecht digitale zorg vastleggen
Leg een keuzerecht voor patiënten op digitale zorg wettelijk vast. Zo krijgen patiënten dit als een positieve optie voor de zorg die het beste bij hun situatie, wensen en voorkeuren past. Houd daarbij oog voor patiënten die niet met digitale zorg om kunnen of willen gaan.
6. Versneld preventie opnemen in basispakket
Neem preventie-interventies waarvan de effectiviteit is bewezen versneld op in het basispakket. Juist hiermee kunnen zorgverzekeraars en zorgaanbieders snel resultaten boeken als het gaat om het verbeteren van gezondheid en het voorkomen van meer en duurdere zorg.
7. Gelijk speelveld zorgverzekeraars creëren
Creëer een gelijk speelveld tussen zorgverzekeraars door onderzoek te starten naar het opnemen van kosten voor investeringen in preventie en de organisatie van regionale zorg in de risicoverevening. Doordat niet alle zorgverzekeraars een regionale verantwoordelijkheid hebben bij preventie en regionale transformatie van zorg is er een ongelijk speelveld.
8. 500.000 seniorenwoningen bouwen
Pas de ambitie in het Coalitieakkoord om 1 miljoen woningen te realiseren zodanig aan dat de helft van de nieuwe woningen levensloopbestendig wordt. Om alle ouderen een gezond en passend thuis te bieden is het belangrijk om tot 2040 tenminste 500.000 woningen (om) te bouwen. Zilveren Kruis en Syntrus Achmea hebben hun krachten gebundeld om een substantiële bijdrage te leveren aan deze maatschappelijke opgave. In ons appel ‘Alle ouderen een gezond thuis’ hebben wij gepleit voor meer gemeenschappelijke woonvormen die sociaal contact tussen bewoners stimuleren en waar verzorging rond het huis beschikbaar is.
9. Ouderenzorg slimmer organiseren
Geef experimenteerruimte om lokaal en regionaal te bepalen hoe een optimale en integrale organisatie van wonen, zorg en ondersteuning voor en rondom de zelfstandig wonende ouderen eruit kan zien. En welke vorm van financiering daar het beste op aansluit. Zet parallel aan de beweging naar de juiste zorg op de juiste plek - die nu vooral over de curatieve zorg gaat - in op samenwerking in netwerken om de ouderenzorg slimmer te organiseren.
10. Mantelzorg versterken
Versterk de mantelzorg door regelingen zoals het mantelzorgverlof in navolging van het ouderschapsverlof. Bedrijven kunnen dat vastleggen in hun cao. Achmea is de eerste werkgever met mantelzorgregelingen in de cao en de eerste werkgever met een erkenning als mantelzorgvriendelijk bedrijf. Als het gaat om wonen en zorg, gaat het namelijk niet alleen om de ‘harde’ kant zoals de woonvoorzieningen en de organisatie van zorg en ondersteuning. Maar ook zeker om de ‘zachte’ kant zoals het zorgen voor je eigen vitaliteit en zorgen voor elkaar.